Archief van
Maand: november 2016

Moet kunnen

Moet kunnen

Moet kunnen; Op zoek naar een Nederlandse identiteit | Herman Pley
De ware burgermoraal: hard werken, zuinigheid, soberheid, zelfredzaamheid en onafhankelijkheid. Johan Huizinga zei in de jaren dertig: ongeveer alles van Nederland en zijn bewoners kan verklaard worden uit de strijd tegen en het profiteren van water. De navolging van Thomas a Kempis is een leerboek in zelfvernedering teneinde de nabijheid van God te kunnen voelen. Erasmus en later Coonhert betoogden met groot gezag dat een tolerante houding tot de wezenskenmerken van de mens behoorde. Volgens Coornhert hoorde godsdienstvrijheid gepaard te gaan met vrijheid van spreken en publiceren. Holland is een land waar men meer naar winst vraagt dan naar eer. Descartes zei: Dieu cree le monde mais les Hollandais creerent la Hollande. Volgens Huizinga kan een waterland niet zonder zelfbestuur in eigen kring. Zo worden wij Hollanders bot genoemd en te lomp voor de hogere vormen van beschaving. Volgens Alvarez werken internationale handelscontacten niet alleen gedogen in de hand maar ook mededogen.  Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Nederland zich tot moreel laboratorium voor nieuwe levensvormen en geavancerde ethiek. De lange tradities in tolerantie en gedogen, tezamen met die van profijtelijke goedertierenheid hebben daarbij terdege geholpen. Denk aan experimenten met drugbeleid, abortus, euthanasie, homohuwelijk.

Verbeeld je maar niets, doe maar gewoon, denk maar niet dat je meer bent dan ik. Bij ons zijn de individuen eigengereid, ze willen elke hiërarchie passeren. Individualisme en persoonlijke confrontaties zijn aan de orde.

Het boek van Pley is boeiend, interessant en humoristisch.

In Memoriam Jan Onderwater

In Memoriam Jan Onderwater

Op zondag 20 november is mijn geliefde en trouwe buurman overleden: Jan Onderwater. Hij bereikte de leeftijd van 92 jaar. Een uur voor zijn overlijden bezocht ik hem voor het laatst. Hij was niet meer bij bewustzijn. Ik dacht elk ogenblik dat hij overleed. Dat deed hij ook een uur na mij vertrek. Ik ben Jan veel dank verschuldigd. Hij zorgde voor mijn huidige woning zodat ik in 2004 van nr 557 kon verhuizen naar 582. Hij was altijd zeer behulpzaam. Zijn vrouw Kitty die in 2004 overleed heb ik ook nog gekend. Jan overleefde zijn vrouw 12 jaar. Het leven zonder Kitty viel niet mee. Toch in zijn sterke jaren probeerde Jan de realiteit te aanvaarden. Hij was vaak levensmoe maar niet uitgesproken depressief. Jan onderhield contacten en ging in de eerste jaren nog op reis naar familie en kennissen. We gingen weleens samen eten bij LOOS. Dat vond hij prachtig. Ik bezocht Jan regelmatig. Het hoogtepunt was na 17.0 uur in de middag. Jan dronk een paar borreltje met cola. Mij trakteerde hij op advocaat met slagroom. Jan kon genieten van zijn CD’s. Hij knapte op en was vaak in goede stemming. Hij vertelde over het wel en wee van de dag en week. Hij was uiterst dankbaar met de telefonades van Coby en Henk en zijn contacten met Bernhard Slinkert en Paula die elke woensdag zijn huis opknapte. Jan zou zich nooit bedrinken. Hij vond de muziek en het bezoek heerlijk. Jan stond bloed serieus in het leven. Hij kon zwaar tillen aan besluiten die hij had genomen. Hij was zelfkritisch en wilde zich nooit goedpraten. Zijn kamer was fraai versierd met herinneringen aan Kitty, fraaie schilderijen die ons herinnerden aan van Gogh. Jan deed zijn boodschappen, trok de stad in en legde bezoeken af. De laatste jaren werd dat minder. De levensmoeheid nam toe. Je kon Jan niet meer verleiden tot een etentje. Hij was altijd nog attent. De keren die ik zelf in het ziekenhuis doorbracht regelde Jan allerlei zaken. Jan werd meer en meer moe van het leven. In de loop van dit jaar besloot hij om niet meer het huis te verlaten. Hij werd afhankelijker van hulp. Toch volhardde hij in de gezellige momenten om vijf uur in de middag. Het was goed met elkaar van gedachten te wisselen.  Jan bleef tot het laatst de advocaat serveren. Jan nam het leven serieus. Hij rechtvaardigde zich nooit. Hij was zich bewust van tekorten. Op de kaart staat Vrede zij met hem. Psalm 85 leert ons dat barmhartigheid en trouw elkaar ontmoeten, gerechtigheid en vrede kussen elkaar. Zo heb ik dat bij Jan ervaren:hij zag met zorg om naar mensen, hij was trouw, hij had gevoel voor rechtvaardigheid. Zo daalde vrede op hem neer. Ik ben Jan dankbaar voor alles wat hij deed voor mij. Ik bewaar hem in dierbare herinnering. Jan was een liefhebber van muziek. Daar kon hij van genieten. Hij schiep ook gezelligheid. Hij bewaarde zijn humor en wilde zich nooit opdringen. Buren zullen hem in dankbaarheid herinneren. Jan is er niet meer. We leven mee met zijn naaste familie en vrienden. We koesteren de herinnering aan hem. Ik hoop dat de vrede die Jan ten deel viel er ook mag zijn voor u allen.

Liefde en Schaduw | Isabel Allende

Liefde en Schaduw | Isabel Allende

in het kader van Nederland Leest

De roman speelt zich af in Chili na de coupe in 1973. De hoofdpersoon is Irene. Deze vrouw is zich van geen kwaad bewust. Ze handelt altijd te goeder trouw. Het verhaal wordt steeds spannender. Na een aanslag op haar leven weet Irene met haar Francisco in vermomming te ontsnappen. Hun vluchtpoging slaagt. Ze heffen de leidraad aan: we zullen terugkeren. We zullen een aantal passages met elkaar lezen. We maken een wandeling door het boek. Jose maakt zich geen zorgen over zijn eigen veiligheid. Hij verwijt zijn Schepper dat zijn geloof zo zwaar op de proef werd gesteld: als de goddelijke liefde echt bestond, leek zoveel menselijk leed een scherts. Beatriz was de echtgenote van een vermist persoon geworden. Eusebio was een radikaal. De ideologie van de radicalen in die tijd was in een paar woorden samen te vatten: vrienden helpen, vijanden dwars zitten en in alle andere gevallen recht doen. Irene is eerst verbonden aan de officier Gustavco Morante. De liefde verdiept zich niet. Irne besluit er rustig op los te leven zolang dit kon. Belangrijk persoon is Evangelina, een begaafd maar eigensoortig persoon. Ze kan veel betekenen voor anderen. Het leger doet een keer een inval. Zij verzet zich met kracht maar wordt later gearresteerd. De militaire machthebber brengt haar om het leven. Irene en Francisco zullen later haar lijk in een mijn vinden. De broer van Francisco pleegt zelfmoord en wordt begraven. De plechtigheid verloopt rommelig. De mensen hadden nooit nagedacht over wat er bij de dood te pas komt. Zoals alle mensen die het leven beminnen hadden ze het gevoel gehad onsterfelijk te zijn.

Jarenlang heerste er in Chili een autoritair regime. Zwijgzaamheid was de vuistregel om te overleven. De rijken leefden achter hoge muren. De armenwijk werd aan het oog onttrokken. Het was onmogelijk armoede uit te roeien daarom was het verboden erover te spreken. Irene twist met Beatrizs. Irene verzucht dat er iedere dag meer arme mensen zijn. Beatrix vindt dat gezeur. De mensen willen niet werken. Ze zijn slappelingen.  Irene antwoordt: er is niet genoeg werk voor iedereen. De kardinaal van RK bemiddelt en probeert een uitweg te vinden voor de kritische burgers. Hij moet uiterst voorzichtig en afstandelijk opereren.

Stukken ter voorlezing: 315, 361, 372, 399, 436

Rampzalige nacht (de komst van Trump)

Rampzalige nacht (de komst van Trump)

Om drie uur vannacht begreep ik dat Trump ging winnen. Rampzalig!!!! Voor de democratie is het heel erg jammer. Het gaat niet goed met de democratie: de helft plus een. Ook bij ons is democratie niet meer wat het was. De verrechtsing in de wereld neemt toe: afkeer van migranten, hetze tegen de Islam, het geld rolt in verkeerde richting, veel geschreeuw. Ik word meer voorstander van sociocratie. Niet langer de helft plus een. Met elkaar leren discussiëren, naar elkaar luisteren, afzweren van geweld en dreiging, met elkaar rekening houden. Wat voelt en denkt de ander. Armen krijgen voorrang. Je oefent je in het nemen van besluiten die breder dan in je eigen kring worden beleden. We oefenen ons in beleid waarin je rekening houdt met anderen. Migranten, vluchtelingen, andersdenkenden worden niet uitgesloten. De Islam wordt als zustergodsdienst beschouwd. We gaan met elkaar nadenken over hoe we de tegenstellingen in het nabije Oosten, (joden en Palestijnen), elders in de wereld (fanatieke Islam, structurele armoede) kunnen overwinnen. Dat wordt een lange en moeizame weg van luisteren naar elkaar, oefening in het doorberekenen van ander mans belangen. We beëindigen dictaturen. We kiezen niet langer voor dreiging en geweld. We moeten door een deur met Chinezen, Taliban, IS, opstandelingen, man en vrouw op basis van gelijkwaardigheid.
Het was een slechte nacht. Vele idealen en dromen lijken vergeefs. Maar we geven de moed niet op. Heb je naaste lief. Heb je vijanden lief. Beantwoord kwaad met goed.