Archief van
Maand: april 2008

Donderpreek

Donderpreek

Tilburg 12 april 2008 (over de stad)
De stad is gave en opgave.De stad is niet een noodlot dat de mensen overkomt.De stad is niet de hel.Paul Scheffer hanteert een negatief stadsbeeld.Woorden als vervreemding,desintegratie,konflikt,kriminaliteit ziijn niet van de lucht.Er is sprake van een multicultureel drama.De parlementaire commissie o.l.v. Blok kreeg met positievere stadsbeelden geen poot aan de grond. Ezra Park heeft de stad gefomuleerd als een state of mind.De cultuur van mensen maakt uit of een stad gemaakt of gebroken wordt.Wil en intuitie winnen het niet va n het intellekt,dat de stad doet sterven.(Spengler)..Fischer en Castells hebben ons duidelijk gemaakt dat mensen de omgeving naar hun hand zetten.Mensen zijn geen laboratoriumratten.In de stad participeert de mens in allerlei netwerken,die zijn overlevingskans verhogen.Mensen beschikken niet alleen over economisch kapitaal maar ook over sociaal en cultureel kapitaal. In de stad worden we tegenwoordig gek van veiligheid.De openbare ruimte wordt geprivatiseerd.Cameratoezicht en security overal.De stads bestuurders bedenken APV verordeningen,waarvan je broek afzakt.Ik hang tegen een muurtje en zie er sjovel uit.Ik word getrakteerd op een bekeuring i.v.m. het verblijf zonder redelijk doel in de openbare ruimte.Interventieteams trotseren de privacy.Mensen worden op straat gezet en dakloos gemaakt.Er moeten alom prestatiekontrakten geleverd worden.Management moet beheersing bevorderen.Repressie is in.Alle last is overlast Overlast is kriminaliteit.Gevangenissen lopen vol.Er wordt in onze samenleving een harde toon aangeslagen.Taboes moeten worden doorbroken.Gedoogcultuur en multiculturele tolerantie zijn vieze woorden geworden.Mensen genieten meer van de openbare ruimte in de social city waar mensen elkaar surveilleren en bewaken.De burger heeft zijn veiligheidsgevoel laten verzieken.Een burger voelt zich veilig als hij in veiligheid gelooft.Zijn subjektiviteit gaat uit boven de objektiviteit van veiligheidsbevorderende maatregelen.Het geloof in het strafrecht is dominant.Het strafrecht moet op de helling.De Talmoed leerde ons dat indien je dan iemand straft je hem tot je broeder maakt.Geschillen moeten worden beslecht met het oog op herstel en verzoening.Waar mogelijk moeten slachtoffers en daders onder begeleiding geraken tot oplossingen.Repressie werkt uiteindelijk niet.Beter is het om via counseling mensen met elkaar aan de praat te krijgen.Laten we ons toeleggen op de ontwikkeling van sociae vaardigheden(de skill ideeen van Henk Oosterling).Scholing is fantastisch.Wanneer scholen hun deuren openzetten kunnen gevangenissen gesloten worden Fransciskus van Assisi leerde ons:”en wie er ook komt,vriend of tegenstander,dief of bandiet,iedereen moet vriendelijk ontvangen wordenDe identiteit van mensen is nooit voltooid.Het is een levenslang proces.Identiteit geschiedt in interaktie en kontrast met anderen.Integratie wordt bevorderd door saamhorigheid.Herbergzaamheid is een kostbaar goed in de samenleving.Juist voor al die mensen,die zich vreemdeling voelen,die verdwaald zijn en bloot staan aan zelfdestruktie We betreden de leefwereld van de ander en stellen ons open voor hen.We oefenen ons door de bril van de ander te kijkenEen politieman of vrouw neemt de kleur aan van de omgeving waar ze werken. Natuurlijk zijn er ook de bedreigde gevoelens.Mijn baan wordt door vreemdelingen ingepikt.Ik heb niks meer te zeggen.Mijn eigen cultuur wordt onderuit gehaald.Ik profiteer niet meer van sociale kohesie De straat waar ik woon is niet meer van ons.In de jaren 80 toen de CentrumPartij opkwam wilde ik in Rotterdam debatten over deze materie organiseren.Dat werd krachtig door de overheid tegengewerkt en alle mogelijke aktiegroepen.Vele tientallen jaren later bespelen Wilders en Verdonk deze bedreigde gevoelens om daar politieke munt uit te slaan. We willen thans aandacht schenken aan de kriminaliteit in de gehele stad en aan de situatie van getto,s en achterbuurten. In de westerse stad is het doen van kwaad iets aantrekkelijks.Emoties van opwinding vergezellen het misdrijf.Winkeldiefstal leidt tot een hedonistische explosie.Druggebruik kan triggeren.De voetbalhooligan beleeft zijn eigen genoegen.We dienen ons te realiseren dat de mens een hang naar orde kent maar ook een hang naar chaos heeft.In een samenleving moet je streven naar een balans.De mensen worden soms geplaagd door onveiligheid en onzekerheid.Er vindt kontroleverlies plaats De menselijke identiteit staat op de tocht.In onze samenleving is het hebben in de plaats van het zijn gekomen.(Keith J.Hayward)Dat wakkert de konsumptiekultuur aan.Telkens worden onze gevoelens van verlangen bespeeld.”Ik shop daarom ben ik er “Aan de ene kant hecht de staat aan rationalisering maar tegelijk roept ze hiermee emoties op. De mentalitei t groeit:wij wensen vrij te zijn in het doen wat wij wensen te doenVideo boodschappen,reklame etc wakkeren onze verlangens aanDe filosofie van het hebben inspireert tot het pikken,roven,toeeigenen.Deze problematiek treft de totale stedelijke samenleving.Jonge mensen zijn het meest kwetsbaar.Vorming,scholing onderwijs zijn deugdelijke middelen om de shopcultuur kritisch aan de orde te stellen.Vooral het aspekt van opgewonden raken door het hebben van bepaalde goederen vraagt de aandacht. We komen nu tenslotte te spreken over de getto,s,achterbuurten,Vogelaarwijken.Er is een diepgaand verschil tussen de Amerikaanse gettoisering en de Europese.In de Amerikaanse getto,s is sprake van homogene ellende(kleur zwart).In Europa is de ellende heterogeen.Ook de blanken delen inde misere.In Amerika is de staat afwezig.Veiligheid ontbreekt.In Europa voelt de staat zich verantwoordelijk.De veiligheid is matig.In Amerika heerst meer het racisme.In Europa ontwaren wij xenophoop populisme. Kenmerken van alle achterstands wijken zijn werkeloosheid,stigmatisering van de buurt,informele economie.Charitatieve instellingen organiseren opvangmogelijkheden en soepkeukens.Er worden gunsten verleend aan mensen,Daarvan worden zij weer afhankelijk.De gunstverleners maken de dienst uit.Daarom is het noodzakelijk om door politisering gunsten te verheffen tot door de overheid gegarandeerde rechten.In Ameriksaanse getto,s heerst wetteloosheid.Politie is afwezig.Een jongere verklaart:niemand helpt me uit de shit.Overal reageert de overheid met repressief beleid en bouw van gevangenissen.Dat wakkert het geweld aan de basis aan.Alle onderdrukking van bovenaf werkt kontraproduktief.In Amerika zijn meer no go areas,Je kunt niet zomaar in een park slapen Huizen worden soms fortenDe buurten zijn kind onvriendelijk.De economie wordt verkriminaliseerd.Drugshandel floreert.In Amerika zijn de lijnen van kleur en ras scherper.Het onderwijs lijdt onder achterstand.In Amerikaanse getto,s ontbreken vaak het sociale en culturele kapitaal die in Europa nog voorhanden zijn Ernstiger kan het worden als noties van goed en kwaad geen invloed meer hebben.De voortschrijdende eenzijdigheid in bevolking brengt ellende.Jongeren in achterstandswijken worden beleefd als ooorzaken van wanorde,delinquentie,onveiligheid.Een jongere zegt:wij bestaan niet,niemand ziet ons.Ze behandelen ons als ratten. Wat mij opvalt is dat in de grote steden waar deze achterstandswijken te vinden zijn migranten vaak nog onzeker zijn over hun toekomst.Hun identiteit staat op de tocht.Het kapitalisme wakkert de ongelijkheid aan.Dat zal ellende veroorzaken die nu nog voor ons ligt.De globalisering van de ekonomie geeft zegen af voor de rijken.De armen zien toe.Zij kunnen vluchten in drugshandel,nationalisme en fundamentalisme.Het kapitalisme zal zich tegen ons keren.Lokaal moeten we anticulturen ontwikkelen die recht doen aan de gemarginaliseerden.Sociale bewegingen moeten de krachten bundelen in het gevecht om een rechtvaardige samenleving(Castells)Loic Wacquant stelt voor om een keer te brengen in de lotgevallen van de mensen in de wijken van achterstand.: 1. Een basisloon voor ieder 2,opgang brengen van opleidi ngen 3.jobtrainingen 4.betere huisvesting 5.transport mogelijkheden verbeteren 6. meer aandacht voor gezondheidszorg De donderpreek loopt ten einde.We hebben getracht helderheid te verschaffen over de stad die ons dierbaar is.We houden van diversiteit.We hebben geen behoefte aan van bovenaf opgelegd burgermansfatsoen.We beminnen een stad waar breed overlegd wordt op alle nivo’s
Hans Visser

Marc Rothko

Marc Rothko

Wij zien. Wij kijken. Wij dienen ons te beseffen dat het oog er niet alleen toe dient om ons te voorzien van beelden van de dingen buiten onszelf maar dat met de handeling van de perceptie iets binnen in ons verschijnt dat wij onafhankelijk kunnen ontwikkelen. De perceptie maakt mede uit wat wij kunnen waarnemen. Op dit inzicht berust het werk van Mark Rothko. De perceptie maakt het mogelijjk een meditatieve beeldtaal te ontwikkelen,die aansluit op de diepgang van opvattingen en gevoelens. Mark Rothko werd geboren in voormalige Sowjet Unie(1903),van joodse komaf.Emigreerde met zijn familie naar de Verenigde Staten.Vanaf 1947 vervaardigde hij werk dat tot de colorfield painting wordt gerekend.Het betreft hier grote schilderijen opgebouwd uit rechthoekige kleurvlakken,die-doordat ze niet scherp zijn afgebakend-lijken te vibreren. Rothko wilde de ruimte in kleur zichtbaar maken zonder verwijzing naar de buitenwereld.Rothko’s ruimtelijk onzicht berust op een werkelijke ervaring die hij op het amerikaanse platteland van Oregon onderging Let op: in eindeloze ruimten kan je eigen ik verdwijnen.Rothko kijkt uit over het lege landschap gehuld in een witte nevel.In de leegte van arrde en mist verschijnt een stipje:een auto. Rothko werd overweldigd door het idee van zijn eigen betekenisloosheid.Zijn werken zijn variaties op het thema van oneindigheidIn gedachten kan men zijn schilderijen tot voorby de randen ervan voortzetten. Eigenlijk zijn de werken van Rothko abstrakte ikonen.Deze hebben een versluierd voorkomen.Deze beelden,die an de onderzoekende blik lijken te ontsnappen en meer lijken te verhullen dan te onthullen,waren tegenbeelden van de werkelijkheid of te wel resultaat van transcendentale ervaringen.Laat het vage licht tot je doordringen,dat verwijst naar de transcendentale ervaring van de kunstenaar Als jood besefte Rothko dat God niet valt uit te beelden.In zijn werk vinden we een verhuld beeld van de onzichtbare God.De zwevende vormen van Rothko verhullen de angst voor leegte en oneindigheid als het gordijn in een synagoge. Rothko schreef eens in de New York Times:voor ons is kunsty een avontuur in een onbekende wereld die slechts kan worden verkend dooor hen die risiko’s nemen. Rothko ervaarde de tragiek als bron van kunst.Hij was een melancholiek mensenhater.Zijn schilderijen werden somberder.In 1970 overleed hij door zelfdoding. Wij staan nu voor een werk van Rothko uit 1960.Laten we beseffen dat zijn werk diep religieus vaan aard is.Bekijk het werk niet op te grote afstand.Zijnwerk vraagt om contemplatie en stilte.Zijn werk eist van u dat u er volledig in opgaat.Rothko is alleen geinteresseerd in het uitdrukken van menselijke emoties-tragedie,extase,doem etc. Eens zei hij(let op): mensen die door mijn werk huilen hebben de zelfde religieuze ervaringen die ik had toen ik schilderde. Zachte zwevende wolkachtige vormen met rafelige contouren vullen bijna het hele vlak van zijn schilderijen.Hij brengt kleurblokken als dekkleuren aan over de andere uiterst dun geschilderde oppervlakken.De indruk ontstaat van een stralende grandeur die kenmerkend is voor Rothko De kijker heeft de indruk dat de vormen groeien en vibreren aan de rand van een enorm lichtgevende leegte.U bent als kijker op zoek naar het onbenoembare.Hier raken wij aan het postmoderne denken: de stilte,geen woorden,die salechts verlammen.Derrida spreekt over the silent intuition of God.Dat bedoelde Rothko. Een schilderij is een drama in een onbekende ruimte.Het geschapene maakt zich los van de schepper.Het resultaat van het leven is eenvoudig niets,een stemming,een eenvoudige kleur.Rothko verwijst naar het kunstwerk van een schilder die in zijn werk de joden de Rode Zee laat oversteken.Alles is rood d.w.z. de joden zijn overgestoken en de Egyptenaren verdronken.Schilderijen zijn facades. Kunst is een pre-occupatie met de dood.Alle kunst houdt zich bezig met het wenken van de dood Konklusie: de stemming is gedrukt,de dood wenkt,we zoeken het onbenoembaremhet beeldloze.we zien naar de vibrerende kleuren van rechthoekige vlakkeen,een licht doemt op in de leegte,ontroering over de ontmoeting met de Beeldloze doet ons huilen,de kijker gaat op in het werk, wordt ontroerd. Het werk van Rothko deed mij herinneren aan een bezoekje aan een kapelletje op een afgelegen plek in IJsland,het was in 1927 gesloten maar nog toegankelijk.Ik trof een kundstwerk aan met de kleuren van Rothko.Het raakte mij.Een ikoon waarin ik God kan ontmoeten.

Opgesodemieterd

Opgesodemieterd

zondag 6 april aanvang 14.00 uur.

Theater “t Kapelletje, vd Sluysstraat 176, reserveren 010-4667778

De Melodieuze Monologen Matinee

Te zien is oa:

“Opgesodemieterd” door Rien Gielbert (over Hans Visser)

Maand van de Filosofie

Maand van de Filosofie

Vrijdag 4 april 16.00 uur -18.00 uur

In de kelder van Selexyz Donner in Rotterdam.

Landelijke Opening van de Maand van de Filosofie.Thema 2008: De Stad.

Met Joep Dohmen, Henk Oosterling,
Hans Visser en Taco Noorman.

www.donner.nl