Archief van
Maand: juni 2013

De gifhoutenbijbel van Barbara Kingsolver

De gifhoutenbijbel van Barbara Kingsolver

Het boek trok mijn bijzondere aandacht omdat het gaat over een zendeling die met zijn vrouw en vier kinderen uitgezonden werd naar Kongo.Zelf bracht ik als zendeling met ons gezin op het Indonesische eiland Sulawesi acht jaar door. Je gaat dus vergelijken. Hoe zouden mijn eigen kinderen en hun moeder achteraf reageren op deze periode. Daar is vaak weinig over bekend. In het boek van Kingsolver wordt de wereld beleefd en weergegeven door de moeder en haar kinderen,van wie er een komt te overlijden. Dat maakt het boek eigensoortig en boeiend. Van de man horen we eigenlijk niets. Hij is nog zendeling van een vervreemde wereld. Hij is slecht voorbereid en begrijpt de Kongolezen niet. Hij citeert te pas maar vaak te onpas uit de bijbel. Hij is een tragisch figuur die in het boek niet goed uit de verf komt. Het christendom in het boek doet je ernstig vervreemden. Het begon mij te irriteren. Maar toch later in het boek ga ik de belevingswereld van moeder en kinderen beter verstaan. Ik weet nog van mijn kinderen hoe zij omgingen met mededelingen van kinderen afkomstig uit militaire kringen die mij minder goedgezind waren. Zij vertelden aan mijn kinderen dat hun vaders mij het land uit wilden hebben. Mijn kinderen waren wijs door geen debat op te starten. Moeder ging bijna dood. Ik had alle mogelijke medicijnen toegediend. Ik had overleg met de verpleegkundigen(een dokter ontbrak).Ze zagen de toestand somber in. Plotseling zei een van hen:in die en die kast hebben we koorts dempende medicamenten. Deze werden toegediend en mochten gelukkig uitkomst geven. Het boek van Kingsolver geeft een goed inzicht in de politieke,maatschappelijke ,culturele situatie van Kongo in de jaren na 1960.Er is met kennis van zaken geschreven over flora,fauna,natuur,dieren maar vooral de mensen in vaak uitzichtloze situaties die moesten zien te overleven. De eindeloze communicatiestoornissen tussen zendeling en bevolking.

De toegang tot de hemel wordt een mens verleend op basis van stom toeval. Als je geboren bent in Kongo kun je het schudden. De vader(de zendeling) die nauwelijks de oorlog heeft overleefd in Amerikaanse krijgsdienst voelt hoe genadeloos het oog van God voelt. Zijn vrouw troost hem:begrijp je dan niet dat God ons gadeslaat?God die geen heerschappij heeft kan een mens niet beschermen. Als ik door een dal van diepe duisternis ga,zou God bij mij zijn,en nu is Hij er niet. Het is altijd vervreemdend om bijbelteksten(zoals hier uit psalm 23) willekeurig toe te passen zonder oog te hebben voor de context waarin je verkeert. Gebeden worden als zinloos en dom ervaren. God als Goede Herder is zoek. Dat maakt het boek ook aangrijpend. Het is niet zo dat een zendeling een boodschap brengt. Hij wil de ander in zijn of haar cultuur ontmoeten. Beiden willen elkaar verstaan. Je bouwt dan samen een nest. Daarin kun je een ei deponeren. Het ei brengt leven voort. Dat verrast een ieder. Is God nou een toffe herder?In een overigens ook zeer goed boek”De berg van de ziel” van Crista Anbeek en Ada de Jong poneert een van de auteurs “Ik ben mijn herder”. God wordt er dus niet zo bijgehaald. Dat getuigt van eerlijkheid. Het raakt mij echter niet. Jezus is de goede herder omdat hij zijn leven inzet voor de zijnen. Zo wil God er zijn voor mensen:IMMANUEL. Dat geldt voor andere religies en culturen. Dat leidt tot andere woordkeuzes en begripsbepalingen. De Koreaanse theoloog Chung-Hyun.Kyung heeft gesteld dat de zendeling zich moet oefenen in religieuze solidariteit. In het IMMANUEL ziet zij een basis voor boeddhisme en christendom. God solidariseert zich met de lijdende. Zijn Geest zet aan tot de schreeuw van allen die neergedrukt en weggemaaid worden door koloniale en imperialistisch machten. De zendeling in het boek van Kingsolver wil dopen in de naam van de Vader voordat hij Zijn Schreeuw gehoord heeft uit de mond van de Kongolezen.

Vrijwilligerscentrale Amstelland

Vrijwilligerscentrale Amstelland

Toespraak bij opening op 19 juni 2013 te Amstelveen.

Het is nog steeds wennen:de verzorgingsstaat raakt voorbij. In de afgelopen eeuw is veel energie geinvesteerd in de ontwikkeling van de verzorgingsstaat. Het is nu onherroepelijk.We hadden gedacht dat de staat ons zou vergezellen van wieg naar graf. Maar nu trekt de staat zich terug. De staat kan het niet meer betalen. De vraag is alleen of de beeindiging van de verzorgingsstaat het einde van ons welzijn inluidt. Mensen dromen nu van de participatie maatschappij. Deze maatschappij hangt aan de relatie tussen ik en jij. Martin Buber heeft daar behartenswaardige dingen over gezegd. Ik en jij communiceren met elkaar.Ik en jij kunnen leren dat wij met elkaar en voor elkaar zijn. Onze participatiemaatschappij wordt afhankelijk van onze relatie met elkaar.Zelf heb ik na mijn pensioen met vrienden een stichting opgericht.We willen geen overheidssubsidie. Een aantal vrienden betaalt en doet mee. Wij leren elkaar dat we pas echt mensen zijn door de aanwezigheid van de ander. Hoe ga je met elkaar om ?Door de ander gastvrij te bejegenen. Ik herinner me een Spanjaard met wie ik eens bij de toenmalige Hoogovens samenwerkte. We werkten op spoorwegwagons waar we ijzermateriaal moesten laden en lossen. We kenden slechts 5 gemeenschappelijke woorden waarmee we moesten volstaan. De samenwerking verliep subliem. We konden lachen en ons frustreren. Maar onze relatie ging niet kapot. We leerden zorg voor elkaar te koesteren en speelden geen baasje over elkaar. Onze samenleving moet zich verjongen en vernieuwen met hulp die we zelf organiseren. Het gaat om binding en verbinding.We hebben met elkaar te maken. Geen interventie van staatswege meer. Wij vieren hier vandaag de geboorte van een participatieproject. We zullen moeten streven naar een balans tussen principes en pragmatisme,tussen geweten en berekening. We zullen leven met orde en spontaniteit. Niet alles kan geordend worden. De mens heeft ook behoefte aan een beetje chaos en wil wel eens uit de band springen. Daarom zal een ja-cultuur ons behulpzaam zijn.De nieuwe organisatie zal ons helpen bij de relatie tussen ik en jij. De binding tussen beiden moet als verbinding gevoeld worden. Gezond verstand en solidariteit zullen de olieen worden in de nieuwe machine van hulpverlening. De nieuwe organisatie die we vandaag van de grond tillen maakt de koppeling mogelijk tussen enerzijds de nood,de hulpvraag en de behoefte van de ene mens en anderzijds wat de ander in de aanbieding heeft.Er zullen altijd gaten vallen. De overheid heeft haar eigen verantwoordelijkheid(medische zorg,uitkeringen etc)

Participatie maakt dat mensen zich onderdeel weten van de organisatie en zich betrokken voelen en verantwoordelijk. Dat brengt ook cultuurverandering tot stand.

Tenslotte:we begonnen met Buber: ik en jij. Het gaat om het zijn.Wat en hoe zijn wij met en voor elkaar.Het gaat niet langer om hebben,halen,krijgen.Dat is onze consumptiecultuur.Daar gaat onze wereld aan ten onder. Het initiatief van vandaag heeft toekomst:het gaat om zijn voor en met elkaar. Sterkte en wijsheid toegewenst

Gevoel voor Rotterdam

Gevoel voor Rotterdam

Bijdrage Literair Cafe olv Dick Gebuys

Ik rijd van het Boerengat naar de Oude Haven. In het Boerengat werden tijdens de Tweede Wereldoorlog verraders gedumpt. Rond de Oude Haven begon de geschiedenis van Rotterdam. Het is leuk de geschiedenis van Rotterdam te volgen. Wat een bevoorrechte mensen zijn wij. Altijd genieten wij van schoon water. Dat was een groot probleem in het oude Rotterdam. Altijd de vervuiling van het water in de grachten. Altijd stank. Geen sanitaire voorzieningen.

Het is allemaal begonnen met de haring. Dit geliefde product beheerste de markt. Met vreugde zal ik straks op de Meent mijn nieuwe haring genieten.

Ik woon op de Boompjes die eens de ligplaats was van Engelse schepen die gelost werden in de pakhuizen aan de Boompjes. Beneden mij was een steeg waar je in de kroeg bier en erwtensoep kon drinken.Nu wordt het water van de Maas beheersd door containerschepen. Bovendien zijn er talloze cruise schepen.Droevig is de herinnering aan 1940 toen de Boompjes door oorlogsgeweld werden weggevaagd.

De stad blijft boeiend.De stad is een netwerk van religieuze,politieke en economische veranderingen. De stad heeft ook een mentale betekenis. De stad is een plaats van verbeelding. Er is een sense of place.De stedelijke omgeving impliceert betekenis voor de stad. De stad is actor. Natuurlijk is de stad ook een plaats van sociale polarisatie en kansongelijkheid.Wat dat betreft is er in de politiek altijd werk aan de winkel. Het volle en anonieme stadsleven is een zoektocht naar persoonlijke identiteit. Dat valt niet altijd mee.De stad kan chaotisch en oncontroleerbaar worden. De stedelijkheid nodigt ons uit tot democratie,creativiteit,tolerantie.

We maken allerlei leeftijdsfasen door: baby,peuter,kleuter,kind,puber,adolescent,volwassene en oudere.De samenleving is ingesteld op de volwassene die nog werkt. De gepensioneerde raakt op een ander levensspoor. Je kunt niet zeggen dat de oudere meetelt,gehoord wordt en participeert.De ouderdom is een aparte levensfase. Het leven geraakt in een slotstadium.Het leven zal eindigen. Maar je kunt in de ouderdom terugblikken en dankbaar zijn voor wat je hebt mogen beleven. Je kijkt toe en reflekteert en peinst. De ouderdom ademt rust.Verbeeldingskracht is een bron van creativiteit. De mens met zijn geest kent betekenissen toe,interpreteert en droomt. De oudere baant zijn eigen weg in de stad. Ouderen moet je niet opbergen. Op hun manier doen ze mee. Ik voel me nog thuis in de stad. Vanuit mijn balkon zie ik uit over de stad en herinner me alle groepen van mensen in wie ik geinvesteerd heb. Koerden,Marokkanen,Turken,Somaliers,Eritreers.Ethiopiers,Georgiers,mensen uit India,Pakistan,Bangladesdh,Indonesie en Vietnam.Er zijn nog Vietnamezen die mij als hun vader beschouwen en nooit mijn verjaardag vergeten.

De oudere laat het over aan de jongeren.Nu is er tijd voor bezinning en rust. Maar waar mogelijk nemen we nog deel aan de stedelijkheid die democratie,creativiteit en tolerantie bevordert.Onze verbeeldingskracht doet ons dromen over de toekomst wanneer een leeuw en een lam op elkaar verliefd raken.

Vergelijk Nederland Stedenland onder redactie van E$d Taverne e.a.

SOS document 1

SOS document 1

STICHTING ONDERSTEUNING STEMLOZEN(SOS)

Boompjes 582 3011 XZ Rotterdam

mobiel 06-53830920 Rotterdam,11/6/13

Beste mensen,

Het werk gaat gestaag verder. Onze Somalische vrienden zetten hun hulpverleningsproject voort.Allerlei problemen doen zich voor.Van verblijfsproblemen tot financiele problemen(bv het niet betalen van openbaar vervoer wat leidt tot een regen van aanmaningen).Op Heyplaat zal onze Somalische vriend de laatste bewoner van dat oude dorp worden.Hij woont nu in een park).Door de krisis geschiedt de nieuwbouw van Heyplaat in traag tempo.We werden ook geconfronteerd met ouder wordende kinderen die jihadstrijder in Syrie willen worden. Voorbeeldig hoe oudere moslims in hun wijsheid hiermee omgaan. Er is momenteel ook een Somalier die opereert als een maatschappelijk werker in spe. Ik heb inmiddels leuke ervaringen met hem.Zo loste hij een eneco schuld op en hielp dakloze mensen. Zo’n jongen is goud waard. Het regelmatige bezoek aan circa 50 personen wordt voortgezet.Helaas overleden enkele mensen.Ziekten als kanker teisteren mensenlevens.Met oud koster Teus bezochten we drie mensen in Antwerpen en Zeeuws Vlaanderen. Met ons bestuurslid Alma bezoeken we enkele pedo’s in klinieken. Een van hen gaat vrij komen.Daar moet veel werk voor verzet worden. Onlangs ben ik eens ontploft toen een psychiater een oordeel velde zonder ooit met betrokkene te hebben gesproken.Ik sloeg op tafel en verhief mijn stem. Gelukkig is het oordeel van tafel. Met een zekere regelmaat vragen mensen met pedo achtergrond een gesprek aan huis. Ik deed mee aan het congres van psychiaters in het voorjaar van dit jaar in Maastricht. .Op voorstel van Prof Dr Odile van den Heuvel deed iki mee aan dit congres waar ik een neurotheologische inbreng had.Zo heeft mij website een eigen leven. Op verzoek van regiseuze Laura Dolron deed ik mee aan twee religieuze avonden in het Spuitheater (Den Haag) en Frescati(Amsterdam).Het medeoptreden van mijn collega Rabbijn Tamara Benim was geweldig.Uiteraard steunen we nog 5 illegalen. Moeizaam en frustrerend.

Wat de financien betreft verwachten we het rapport van Eiko Smid. In juli zet ik het op mijn website(www.domineehansvisser.nl) of u vraagt mij een exemplaar.

Het lukt tot op heden om het hoofd boven water te houden.Maar we behoeven wel uw medeleven voor de rest van dit jaar.Wij danken u hartelijk voor uw steun.

Met hartelijke groet namens ons bestuur,

Hans Visser

Stichting Ondersteuning Stemlozen Rotterdam Banknummer 4871159 (Ambi status)

God niet langer vanzelfsprekend

God niet langer vanzelfsprekend

Tekstbijdrage Nederlands Toneel o.l.v. Laura Dolron op 24 en 31 mei in Spuitheater (Den Haag)en Frescati(Amsterdam)

We beginnen met een moeilijk woord: saecularisatie. De verwereldlijking die GOD onvanzelfsprekend maakt. God is niet langer ter verklaring van allerlei zaken.Napoleon vroeg aan zijn astronoom Laplace wat de rol van God is in het universum.Geen,antwoordde hij,God heb ik niet nodig ter verklaring. Calvijn droeg bij tot de onttovering van de wereld:niet langer geesten,spoken,heksen etc maar alleen de ene God van Mozes die uniek en enig in zijn soort is. De mensen zijn mandatarissen op aarde om daar hard aan te pakken. In de afgelopen eeuw bepleitte Bonhoeffer(op 39 jarige leeftijd door Nazi Duitsers vermoord op 9 april 1945) een a-religieuze wereld waarin God niet langer gebruikt wordt om lacunes in onze kennis aan te vullen. God wordt niet langer metaphysisch verstaan. Niet langer grijpt God van achter de wolken in binnen onze werkelijkheid. We moeten God niet langer een door ons aangepaste rol toekennen. De wereld moet vanuit zichzelf begrepen worden. Let wel goed op:je moet nooit het object van je kennen verabsoluteren.Zo in de trant van we weten alleen wat we kunnen meten.Dat is betrekkelijk.Niet alles kan geweten worden,niet alles valt te meten.Onze werkelijkheid is een eenheid in die zin dat alle dingen uit de zelfde bouwstenen bestaan. Onze mentale toestanden en de toestanden van onze hersenen zijn in principe gelijk. Mentale toestanden beginnen physiek en blijven physiek. Onze sprankelende geest is rijk aan verbeeldingskracht,toekenning van betekenissen en het vermogen om te interpreteren.God maakt deel uit van onze werkelijkheid.God is daarvan de dragende grond. Wij mensen willen graag doelen toekennen.God komt ons als doel goed uit.Maar dat is jammer. In de evolutie is geen doel te bespeuren. .Dingen gebeuren zoals ze gebeuren.Wij mensen zijn er echter bij toeval. De vernietiging van de dinosaurussen maakte de komst van de mens mogelijk. Geloof is toevallig.God valt ons toe.Ik heb God ontdekt of God heeft mij gevonden. Ik zal het nooit weten. Gevoelens zijn een centraal aspect van ons1.mens zijn..Gevoelens spelen zich af in het theater van onze geest.Gevoelens leggen de basis voor religie.Gevoelens baren ongekende verrassingen.Binnen onze werkelijkheid toont zich nergens een spiritueel domein los van de natuurlijke werkelijkheid.De homo sapiens is en knooppunt van twee informatiestromen n.l.de genetische informatie en de culturele informatie. Zij stromen samen in het centrale zenuwstelsel.Cultuur doet ons kennis maken met religies.U heeft de vrijheid om de religieuze reflekties uit te sluiten of aan te grijpen. De zelfopenbaring van God voltrekt zich in onze ervaring. Onze hersenen construeren de kaders die de gegevens interpreteren die de hersenen ontvangen. De kaders en interpretaties die we construeren kennen betekenis aan de gegevens van onze ervaring. Betekenis is van uitzonderlijk karakter. God is betekenis die ons uitnodigt als principe van contrast. Er is de werkelijkheid die we ervaren en de gewenste werkelijkheid. God is de ander die ons uitnodigt tot de wenselijke werkelijkheid.De zelfopenbaring van God is een innerlijke verwijzing naar wat ervaring en interpretatieve geloofstaal in het leven heeft geroepen. Die openbaring zit in onze ervaring. Onze ervaring is relatief,aan tijd ,cultuur en persoon verbonden. God openbaart zich aan Mozes, Jezus en Mohammed. Gods openbaring gaat door een mens heen. Het resultaat is cultuur, tijd en persoon gebonden. Dat impliceert betrekkelijkheid, vergissingen en eigentijdsheid in de heilige boeken. Ontmoeting van culturen impliceert dialoog.Spiritualiteit is heilzaam voor de mens.Je knapt ervan op. Wij dragen God in ons mee. De mens is materie die kan vliegen, zwemmen, praten, denken, bidden, zingen en mediteren. Zoals de stilte een sonate mogelijk maakt en het witte papier een tekening draagt,zo draagt God onze werkelijkheid .Jezus is een culturele mutatie in onze evolutie. Hij trapt vanuit de wereld gevangen in het recht van de sterkste en slimste de deur open naar solidariteit met de minsten en compassie voor de zwakken. Vaclav Havel vertelde van een unieke ervaring.Hij zat gevangen. Zat op een stoel,zag de bewakers en het prikkeldraad. De zon brak door de bomen. Hij kreeg een overmeesterend gevoel van harmonie, dat hem boven alles uittilde.
Paulus bezocht Athene,het culturele centrum van de toenmalige wereld. Hij werd uitgenodigd op de Areapagus te spreken. Hij vertelde dat hij in Athene een verwijzing naar de onbekende God had gevonden.Over die God vertelde hij. Hij besloot met de woorden: in die God leven, bewegen wij en zijn wij.

De geest van het kapitalisme

De geest van het kapitalisme

De geest van het kapitalisme n.a.v. J. Sirach 11:20 e.v., Handelingen 4:32-37
2 Tess 3:10-12

Max Weber De protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme.
In de eerste christelijke gemeente hadden de mensen alles gemeenschappelijk. Ieder verkocht zijn land of huis en deponeerde de opbrengst bij de apostelen, die dat verdeelden onder de mensen. Een staaltje van christelijk communisme. Geen eigen bezit meer maar alles gelijk verdelen. Het christendom heeft in diakonaat, zending en missie, het kloosterwezen deze gedachte levend gehouden. Maar de geschiedenis had ook een ander verloop. 1500 jaar later ontstond het calvinisme. Wij zijn als protestantse kerken afkomstig uit het calvinisme. Het calvinisme is een stuwende kracht geweest in de geschiedenis van het kapitalisme. Onder kapitaalbezitters, ondernemers en handelaren vinden wij veel calvinisten. De calvinistische geestelijke geaardheid drukte zijn stempel op de beroepskeuze. Calvinisten hechten aan de heiliging van het leven. Daarom was het gevoelig voor het economisch rationalisme. De heiliging voltrok zich op het vlak van industriele en kapitalistische ontwikkeling. De calvinistische koopmansgeest ging samen met een intensieve vorm van godvrezendheid. De calvinistische diaspora in Frankrijk, Nederland, Engeland en Noord-Amerik stonden bij de wieg van de kapitalistische economie. De kredietwaardige calvinist leerde zijn kapitaal te laten groeien. Geldverdienen is de uitdrukking van de bedrevenheid in het beroep. Calvinistisdche vrouwen waren geliefd omdat ze zo hard werkten. De calvinisten putten uit het Oude Testament. Calvijn leerde onttovering van deze wereld. Geen geesten, spoken, heksen etc maar slechts EEN God, de God van Mozes die uniek is. Mensen zijn mandatarissen op deze aarde en pakken hard aan voor wat God van hen verlangt. Paulus leert ons hard te werken. Wie niet wil werken zal niet eten. Er zijn mensen die hun werk verwaarlozen en zich niet nuttig maken. Ze houden zich onledig met nutteloze bezigheden. Paulus draagt hen op werk te doen en eigen brood te verdienen. Elk beroep (in het Engels calling) is een religieuze roeping en opdracht va Godswege. Van J/Sirach leren wij: houd je aan de verplichtingen en blijf werken tot je oud wordt. Volhard in je werk. Plichtsbetrachting maakt je God welgevallig. Beroepsarbeid is expressie van naasteliefde. De calvinist gelooft in God als Schepper en Opdracht gever. Deze wereld is er ter meerdere glorie van God. De calvinist wil zijn geloof bewijzen in het wereldse beroep. De calvinist wil hard werken. Van de zijde van de kerk staat hij onder zielzorg, tucht en prediking. Calvinisten hielden van de VOC mentaliteit. Helaas gingen de kolonialen tekeer met geweld en onderdrukking. Zij waren uit op winstbejag. Rijkdom werd nu een doel op zichzelf. De calvinist mag hard werken en geld verdienen maar hij behoort dat te doen tot glorie van God. Calvinisten leveren zich uit aan MAMMON en willen alleen maar voor zich zelf rijk worden. Rijkdom mag echter alleen als vrucht van beroepsarbeid beschouwd worden tot glorie van God. Het kapitalisme is ontspoord. Rijkdom werd doel op zich zelf. Armen werden aan hun lot overgelaten. Karl Marx ging tekeer tegen de slavenhandelaren die vaak van calvinistische komaf waren. Vooral de Hollanders blonken uit in onderdrukking. Daarom moet het calvinisme teruggeroepen worden naar Handelingen 4. Calvinisten mogen hard werken maar ze moeten bovenal omzien naar de armen. Zij moeten leren de rijkdommen met elkaar te verdelen.