Archief van
Maand: juli 2016

Micha 6:1-8

Micha 6:1-8

Frans Rosenzweig heeft het boek geschreven over De Ster der Verlossing.Hij leed onder een gecompliceerde ziekte waaraan hij in 1929 op 43 jarige leeftijd overleed. Zijn boek sluit hij af met Micha 6.God vertelt ons wat goed is. Doe recht, wees van harte goed, wandel in eenvoud met uw God. In eenvoud wandelen met God gaat uit van vertrouwen in God. Dat leidt tot de weg van het leven.Wees eerlijk,rechtvaardig en trouw.Denk niet alleen aan jezelf.Leef dichtbij God. Doe recht.Dan komen weduwen,wezen,slaven,armen,onderdrukten en vreemdelingen in beeld. In onze tijd zijn dat de migranten,vluchtelingen,daklozen,mensen die geen recht ontvangen.Het recht sticht een sfeer van vertrouwen en verbondstrouw. Bas de Gaay Fortman schreef een boek over moreel erfgoed. Hij vraagt aandacht voor de mensen voor wie geen recht en orde zijn. De staat faalt vaak in het scheppen van orde en recht. Rechteloosheid is een ziekte die de staat ondermijnt. Denk aan Jozef K. bij Kafka, op zoek naar recht die geconfronteerd wordt met kwaadwilligen, bureaucratie en misvormd recht. Rechtvaardigheid betekent een ander niet schaden. Je moet eerbaar leven en ieder het zijne geven. De Gaay Fortman beschouwt de confrontatie tussen Nathan en David als moreel erfgoed. Een rijke man jat het ooilam van een armne. Dat geeft hij aan zijn gasten.Volgens David verdient deze man de dood.Nathan reageert scherp:jij bent die man!! David heeft de vrouw van Uria ingepikt en Uria op een gevaarlijke plaats in de oorlog laten overlijden. Micha 6 rust in Deuteronomium 10.Vrees God,bewandel zijn wegen,heb God lief,dien God met je ganze hart en ziel. God bevrijdde Israel uit Egypte. Deze God kent geen partijdigheid,Hij komt op voor weduwen,wezen en vreemdelingen. Paulus roept op niemand iets schuldig te zijn dan elkaar lief te hebben.Heb je naaste lief.De liefde doet de naaste geen kwaad. God is licht en waarheid.Liefde overwint de dood.In Afrika leren christenen respect te hebben voor de voorouders,aandacht te hebben voor het nageslacht.,Allen horen bijeen voorouders,huidige mensen en nageslacht.Allen horen bijeen. Zieke mensen zonder je niet af maar blijf je betrekken in het geheel van het leven Opa die lijdt aan Altsheimer wordt niet opgeborgen maar blijft op het erf De G od van liefde ontwaren wij in de Schepper en stichter van het verbond. De gang van de verlossing van de wereld geschiedt omwille van de Gods Naam(ik zal er voor u zijn)De waarheid is van God.God is haar oorsprong. Gods waarheid impliceert liefde voor ons.

We denken na over onze situatie.Doe recht.Aan de minsten:de armen dichtbij en ver weg. Hoe verloopt onze ontwikkelingssamenwerking.Komt de hulp ten goede aan de armen. Politiek is belangrijk. Wees kritisch tav de partijen. Wat gebeurt er met migranten.De brexit, de nexit, Oekraine ne, het nationalistische gif in het populisme. De relatie met moslims is van belang. Ze zijn niet allemaal IS.Talloze moslims in Europa ontwikkelen een Europese variant van Islam. De ouderen kunnen nog conservatief zijn maar jongeren gaan met hun tijd mee. Hoe gaat het in je eigen woonplaats Lees de de bijbel. Bewandel de weg van Abraham naar Jezus. Zij leren ons wie God is.Kun je nog in God geloven?Probeer eigentijds in God te geloven en vertaal het geloof in de taal van onze tijd. God heeft voor ons in deze wereld gekozen. God ontmoeten wij in het diepst van ons har.Hij gaat de weg van Abraham naar Mozes,de weg van Jozuya naar David, de weg van koningen en profeten. Doe recht.Denk aan het morele erfgoed.Micha schept duidelijkheid.Laten we zijn weg gaan

Ubuntu

Ubuntu

Ubuntu en Nelson Mandela, Afrikaanse filosofie van verzoening

door HENK HAENEN

Ubuntu heeft ook Nederlanders verenigd. Ik hield een lezing voor hun vereniging en ontving deze studie.

De Ubuntu gedachte is dat de mens via de medemenselijkheid van de ander in een gemeenschappelijk wij pas tot zijn recht komt. De mens is een sprekend en handelend wezen. Je wordt mens via de medemens. De geesten van de voorouders zijn een belangrijke factor. Door de sterke verbondenheid met het zieke familielid deelt de familie de ziekte. De empathie van de betrokkenen bij deze situatie van disbalans is groot. Niet alleen een ik is ziek maar ook een wij. Je moet leren accepteren dat het lot een weg heeft gekozen, die de zieke mens met behoud van waardigheid heeft te gaan. De dementerende mens wordt van betekenis als deel van het bezielende krachtenveld van de levenden. De dood is in Afrika niet het met drama en tragiek omgeven afscheid van het leven. De drempel van het leven naar de dood is eerder een passage, een overgang naar de onzichtbare wereld van de levende doden. De overledenen blijven op een andere manier in de gemeenschap aanwezig en kunnen mogelijkerwijze ook later in een nieuw persoon terugkeren. De mens kan verzekerd zijn van een beschermend metgezel, een vriendelijke geest die in het leven met hem meereist. Bij ons in het Westen geldt dat meten weten is, in Afrikaanse opvattingen is de gemeenschap die van levenden, de levende doden en de nog niet geborenen. Het leven wordt vanuit Ubuntu niet beëindigd maar gaat in nieuwe onzichtbare vorm verder. De levende doden zijn ons nabij op aarde. Afrikaanse culturen kennen een rijke diversiteit aan verhalen. Verhalen vertellen doet een beroep op empatische vermogens waarin intuïtie en verbeeldingskracht in combinatie met de menselijke vrede een grote rol spelen.

De trits gemeenschapsbesef, zang en dans werkt door als emancipatoire kracht binnen en buiten het Afrikaanse continent.

De Ubuntu filosofie is sterk gericht op recht en rechtvaardigheid om de kwaliteit van humanness, dynamiek van medemenselijkheid, te behartigen. Opvattingen over Gods redding en genade zijn meer naar de menselijke verantwoordelijkheid toegedacht (Desmond Tutu).

Het boek beschrijft zeer nauwkeurig Mandela’s weg naar de presidentiële macht. Hoe moest hij verzoenend naar duidelijk to the point de weg vinden naar de blanken, conflicturende zwarten. Hoe moest hij geweld vermijden. Met verdriet en pijn is hij daarin geslaagd. Hij is tot de groten der aarde gaan behoren.

Moreel erfgoed

Moreel erfgoed

Koers houden in een tijd van ontwrichting

Bas de Gaay Fortman

De Gaay Fortman schreef een studie over Moreel Erfgoed. Het is een aantrekkelijke studie over belangwekkende zaken soms iets te breedvoerig maar niet vervelend.

We maken een wandeling door deze studie. Jelle Troelstra zei eens: ”Mijn probleem met de christelijke partijen is niet dat ze christelijk zijn maar dat ze het niet zijn”. Belasting betalen stuit op weerstand als mensen weten dat anderen die plicht ontlopen of zelfs ontduiken. Nederland blijkt al jarenlang buitenlandse bedrijven mogelijkheden te bieden tot het ontlopen van belastingplicht. Volgens Willem Witteveen moet de wet als kunstwerk een zinvolle ordening scheppen bij de makers en gebruikers van de wet. Centraal stelt hij tien geboden voor de wetgever,uitgewerkt vanuit filosofische beschouwingen en voorbeelden uit de werkelijkheid :algemeenheid, openbaarheid, vooruitzien, begrijpelijkheid, samenhang, redelijke verwachtingen, duurzaamheid, hanteerbaarheid, autonomie en regelgeleid gedrag. Maar wie nu de wereld bekijkt, ziet hoe slecht juist de velen af zijn voor wie geen recht en orde is. Wat vluchtelingen en migranten veelal gemeen hebben, is een staat die faalt in het scheppen van orde en recht. Vaak regeert de tirannie. Dictators houden zich met steun in het zadel. Burgers zijn rechteloos en mensenrechten worden flagrant geschonden. Recht met een hoofdletter R staat dus voor bescherming van mensen in hun persoon, bezit, afspraken, vreedzame regeling van belangentegenstellingen en rechtvaardige oplossing van conflicten en dat alles als weerslag van gerechtigheid. Kafka beschrijft Josef K. een door het recht vermalen en tot wanhoop gedreven mens. In diens zoektocht naar recht stuit hij louter op misvorming van recht door kwade bedoelingen, onwil en bureaucratie. Rechtvaardigheid betekent een ander niet schaden, eerbaar leven en ieder het zijne geven. Gerechtigheid wordt steevast in verband gebracht met de noden van de armen, weduwen en wezen. Hun noden scheppen recht. Dat geldt ook voor de slaven.

De vorst is er voor de onderdanen, de onderdanen zijn er niet voor de vorst. Boven de ingang van de Rechtenbibliotheek in Harvard staat geschreven: De zetel van het recht ligt aan Gods hart, minder mag er niet van worden gezegd.

De Duitse bondskanselier pleitte voor principiële erkenning van ieders menselijke waardigheid waarop burgers elkaar behoren aan te spreken (m.b.t. het vluchtelingenbeleid). De Koran leert ons: in godsdienst past geen dwang. REEDS IN 1835 waarschuwde A.de Toqueville voor democratie als tirannie van de meerderheid. De meerderheid respecteert en beschermt minderheden. De profeet Nathan bezoekt koning David als deze de vrouw van Uria heeft ingepikt en Uria heeft laten omkomen in de oorlog. Nathan vertelt van een rijke man die in plaats van een rund of lam uit zijn eigen kudde te slachten het enige ooilam van een arme afpikt, David ontploft en wil deze man ter dood brengen. Maar dan zegt Nathan: Gij zijt die man. Dat is nog eens moreel erfgoed dat relevant moet blijven.