Tilburg 12 april 2008 (over de stad)
De stad is gave en opgave.De stad is niet een noodlot dat de mensen overkomt.De stad is niet de hel.Paul Scheffer hanteert een negatief stadsbeeld.Woorden als vervreemding,desintegratie,konflikt,kriminaliteit ziijn niet van de lucht.Er is sprake van een multicultureel drama.De parlementaire commissie o.l.v. Blok kreeg met positievere stadsbeelden geen poot aan de grond. Ezra Park heeft de stad gefomuleerd als een state of mind.De cultuur van mensen maakt uit of een stad gemaakt of gebroken wordt.Wil en intuitie winnen het niet va n het intellekt,dat de stad doet sterven.(Spengler)..Fischer en Castells hebben ons duidelijk gemaakt dat mensen de omgeving naar hun hand zetten.Mensen zijn geen laboratoriumratten.In de stad participeert de mens in allerlei netwerken,die zijn overlevingskans verhogen.Mensen beschikken niet alleen over economisch kapitaal maar ook over sociaal en cultureel kapitaal. In de stad worden we tegenwoordig gek van veiligheid.De openbare ruimte wordt geprivatiseerd.Cameratoezicht en security overal.De stads bestuurders bedenken APV verordeningen,waarvan je broek afzakt.Ik hang tegen een muurtje en zie er sjovel uit.Ik word getrakteerd op een bekeuring i.v.m. het verblijf zonder redelijk doel in de openbare ruimte.Interventieteams trotseren de privacy.Mensen worden op straat gezet en dakloos gemaakt.Er moeten alom prestatiekontrakten geleverd worden.Management moet beheersing bevorderen.Repressie is in.Alle last is overlast Overlast is kriminaliteit.Gevangenissen lopen vol.Er wordt in onze samenleving een harde toon aangeslagen.Taboes moeten worden doorbroken.Gedoogcultuur en multiculturele tolerantie zijn vieze woorden geworden.Mensen genieten meer van de openbare ruimte in de social city waar mensen elkaar surveilleren en bewaken.De burger heeft zijn veiligheidsgevoel laten verzieken.Een burger voelt zich veilig als hij in veiligheid gelooft.Zijn subjektiviteit gaat uit boven de objektiviteit van veiligheidsbevorderende maatregelen.Het geloof in het strafrecht is dominant.Het strafrecht moet op de helling.De Talmoed leerde ons dat indien je dan iemand straft je hem tot je broeder maakt.Geschillen moeten worden beslecht met het oog op herstel en verzoening.Waar mogelijk moeten slachtoffers en daders onder begeleiding geraken tot oplossingen.Repressie werkt uiteindelijk niet.Beter is het om via counseling mensen met elkaar aan de praat te krijgen.Laten we ons toeleggen op de ontwikkeling van sociae vaardigheden(de skill ideeen van Henk Oosterling).Scholing is fantastisch.Wanneer scholen hun deuren openzetten kunnen gevangenissen gesloten worden Fransciskus van Assisi leerde ons:”en wie er ook komt,vriend of tegenstander,dief of bandiet,iedereen moet vriendelijk ontvangen wordenDe identiteit van mensen is nooit voltooid.Het is een levenslang proces.Identiteit geschiedt in interaktie en kontrast met anderen.Integratie wordt bevorderd door saamhorigheid.Herbergzaamheid is een kostbaar goed in de samenleving.Juist voor al die mensen,die zich vreemdeling voelen,die verdwaald zijn en bloot staan aan zelfdestruktie We betreden de leefwereld van de ander en stellen ons open voor hen.We oefenen ons door de bril van de ander te kijkenEen politieman of vrouw neemt de kleur aan van de omgeving waar ze werken. Natuurlijk zijn er ook de bedreigde gevoelens.Mijn baan wordt door vreemdelingen ingepikt.Ik heb niks meer te zeggen.Mijn eigen cultuur wordt onderuit gehaald.Ik profiteer niet meer van sociale kohesie De straat waar ik woon is niet meer van ons.In de jaren 80 toen de CentrumPartij opkwam wilde ik in Rotterdam debatten over deze materie organiseren.Dat werd krachtig door de overheid tegengewerkt en alle mogelijke aktiegroepen.Vele tientallen jaren later bespelen Wilders en Verdonk deze bedreigde gevoelens om daar politieke munt uit te slaan. We willen thans aandacht schenken aan de kriminaliteit in de gehele stad en aan de situatie van getto,s en achterbuurten. In de westerse stad is het doen van kwaad iets aantrekkelijks.Emoties van opwinding vergezellen het misdrijf.Winkeldiefstal leidt tot een hedonistische explosie.Druggebruik kan triggeren.De voetbalhooligan beleeft zijn eigen genoegen.We dienen ons te realiseren dat de mens een hang naar orde kent maar ook een hang naar chaos heeft.In een samenleving moet je streven naar een balans.De mensen worden soms geplaagd door onveiligheid en onzekerheid.Er vindt kontroleverlies plaats De menselijke identiteit staat op de tocht.In onze samenleving is het hebben in de plaats van het zijn gekomen.(Keith J.Hayward)Dat wakkert de konsumptiekultuur aan.Telkens worden onze gevoelens van verlangen bespeeld.”Ik shop daarom ben ik er “Aan de ene kant hecht de staat aan rationalisering maar tegelijk roept ze hiermee emoties op. De mentalitei t groeit:wij wensen vrij te zijn in het doen wat wij wensen te doenVideo boodschappen,reklame etc wakkeren onze verlangens aanDe filosofie van het hebben inspireert tot het pikken,roven,toeeigenen.Deze problematiek treft de totale stedelijke samenleving.Jonge mensen zijn het meest kwetsbaar.Vorming,scholing onderwijs zijn deugdelijke middelen om de shopcultuur kritisch aan de orde te stellen.Vooral het aspekt van opgewonden raken door het hebben van bepaalde goederen vraagt de aandacht. We komen nu tenslotte te spreken over de getto,s,achterbuurten,Vogelaarwijken.Er is een diepgaand verschil tussen de Amerikaanse gettoisering en de Europese.In de Amerikaanse getto,s is sprake van homogene ellende(kleur zwart).In Europa is de ellende heterogeen.Ook de blanken delen inde misere.In Amerika is de staat afwezig.Veiligheid ontbreekt.In Europa voelt de staat zich verantwoordelijk.De veiligheid is matig.In Amerika heerst meer het racisme.In Europa ontwaren wij xenophoop populisme. Kenmerken van alle achterstands wijken zijn werkeloosheid,stigmatisering van de buurt,informele economie.Charitatieve instellingen organiseren opvangmogelijkheden en soepkeukens.Er worden gunsten verleend aan mensen,Daarvan worden zij weer afhankelijk.De gunstverleners maken de dienst uit.Daarom is het noodzakelijk om door politisering gunsten te verheffen tot door de overheid gegarandeerde rechten.In Ameriksaanse getto,s heerst wetteloosheid.Politie is afwezig.Een jongere verklaart:niemand helpt me uit de shit.Overal reageert de overheid met repressief beleid en bouw van gevangenissen.Dat wakkert het geweld aan de basis aan.Alle onderdrukking van bovenaf werkt kontraproduktief.In Amerika zijn meer no go areas,Je kunt niet zomaar in een park slapen Huizen worden soms fortenDe buurten zijn kind onvriendelijk.De economie wordt verkriminaliseerd.Drugshandel floreert.In Amerika zijn de lijnen van kleur en ras scherper.Het onderwijs lijdt onder achterstand.In Amerikaanse getto,s ontbreken vaak het sociale en culturele kapitaal die in Europa nog voorhanden zijn Ernstiger kan het worden als noties van goed en kwaad geen invloed meer hebben.De voortschrijdende eenzijdigheid in bevolking brengt ellende.Jongeren in achterstandswijken worden beleefd als ooorzaken van wanorde,delinquentie,onveiligheid.Een jongere zegt:wij bestaan niet,niemand ziet ons.Ze behandelen ons als ratten. Wat mij opvalt is dat in de grote steden waar deze achterstandswijken te vinden zijn migranten vaak nog onzeker zijn over hun toekomst.Hun identiteit staat op de tocht.Het kapitalisme wakkert de ongelijkheid aan.Dat zal ellende veroorzaken die nu nog voor ons ligt.De globalisering van de ekonomie geeft zegen af voor de rijken.De armen zien toe.Zij kunnen vluchten in drugshandel,nationalisme en fundamentalisme.Het kapitalisme zal zich tegen ons keren.Lokaal moeten we anticulturen ontwikkelen die recht doen aan de gemarginaliseerden.Sociale bewegingen moeten de krachten bundelen in het gevecht om een rechtvaardige samenleving(Castells)Loic Wacquant stelt voor om een keer te brengen in de lotgevallen van de mensen in de wijken van achterstand.: 1. Een basisloon voor ieder 2,opgang brengen van opleidi ngen 3.jobtrainingen 4.betere huisvesting 5.transport mogelijkheden verbeteren 6. meer aandacht voor gezondheidszorg De donderpreek loopt ten einde.We hebben getracht helderheid te verschaffen over de stad die ons dierbaar is.We houden van diversiteit.We hebben geen behoefte aan van bovenaf opgelegd burgermansfatsoen.We beminnen een stad waar breed overlegd wordt op alle nivo’s
Hans Visser