Jesaja 53
Onlangs…JESAJA 53
Onlangs moest ik de crematie leiden van een Indonesische vriend. Hij overleed aan kanker.Wel een geheimzinnige kanker:de herkomst van de kanker was onduidelijk maar het lichaam werd weggevaagd door de uitzaaiingen. Ik kende de man reeds jaren,een begaafd musicus. Hij was geen traditioneel gelovig mens.Zijn opvatting was dat God wreed is. Zijn ziekte was daarvan een bewijs. De werkelijkheid waarin wij leven is vol tegenstrijdigheden en bittere raadselen.Natuurrampen,ziekten,ongelukken en oorlogen. Tijdens zijn ziekte ontmoette hij een verpleegkundige die hem beetpakte,zijn hoofd vasthield en spontaan een gebed uitsprak. Mijn vriend vond dit een heel bijzondere ervaring van spiritualiteit.Tot zijn dood wilde hij met mij daarover spreken. Ik ging nu ook met hem bidden.Ik probeerde uit te leggen dat God barmhartig is en niet wreed zoals wij soms concluderen.Ik dacht erover na omdat ik zijn verzet tegen geloof begreep en aanvoelde dat hij bereid was naar een ander geluid te luisteren. Ik kwam terecht in Jesaja 53 waar het befaamde lied van de knecht des Heren staat beschreven. Ik ontdekte dat de evangelisten en apostelen het leven van Jezus beschrijven naar het model van deze knecht. Wie is toch deze knecht in wie Gods kracht verborgen is.Aan wie is de arm van God geopenbaard.De arm symboliseert Gods kracht. De knecht kann individueel of collektief verstaan worden. Mozes,koning Josia,Jeremia,koning Kores of het volk Israel. In elk geval wordt Jezus wellicht op basis van zijn eigen optreden geidentificeerd met de knecht.De knecht wordt vergeleken met een wortelscheut uit dorre aarde. Gewassen op waterarme gronden gedijen niet. De knecht straalt geen schoonheid uit. Dorre aarde is verstoken van leven. De aanblik van de knecht stoot af. Mensen laten de knecht links liggen.Hij is veracht.Hij wordt verguisd en geminacht. Hij lijdt en is vertrouwd met ziekten. Hij is fysiek en psychisch ziek. Hij is zwak en vereenzaamd. Misschien was hij melaats.Wat mijn vriend wreed vond in God zien wij nu werkelijkheid worden in de knecht,die onze ziekten draagt en ons lijden op zich nam. Hij was een slachtoffer van verstoting. Hij werd geslagen en vernederd.Door onze ziekten te dragen bracht de knecht vrede en genezing. De wreedheid moet tot een einde worden gebracht. Jesaja 53 leert ons dat de knecht plaatsvervangend lijdt. Het is begrijpelijk dat de evangelisten in Jezus de knecht hebben herkend. Jezus kwam om zijn leven te geven voor anderen . Dat wil zeggen dat zonde en ellende verband houden met het lijden van Jezus. Om onze zonden wordt de knecht doorboord(gestoken met wapentuig).Zijn leven dooft uit. Jezus wordt gebroken door onze wandaden.De striemen brengen ons genezing. Jezus zwijgt als het schaap dat naar de slachtbank wordt geleid. Er is geen bekommernis om het lot van de onschuldig vervolgde knecht. God doet het kwaad van ons op hem neerkomen. Dat betekent dat de kruisdood van Jezus niet alleen een bruut einde is in godverlatenheid maar ook de inzet van verzoening. De knecht wordt afgesneden uit het leven der levenden. Jezus gaat dood. Het zijn onze daden die leiden tot het noodlot van zijn dood. God wil de mens bevrijden en dat doet hij door profeten,koningen,de zending van de knecht en tenslotte door Jezus die uitgeroepen is tot de messiaanse koning die het lijden op zich neemt. Jesaja 53 leert ons Jezus lijden soteriologisch te verstaan. Ziekten zijn wreed van karakter,van kanker tot altzheimer. De God die zijn kracht openbaart in de knecht is ook de Schepper. Maar duidelijk is dat ziekten in de schepping indruisen tegen Gods bedoeling. Er zijn in onze werkelijkheid demonische,chaotische krachten die God tracht te begrenzen. God is heelmeester. Jezus genas zieken. In de wreedheid van ziekten wordt niet berust. Wij mensen hebben de strijd aangebonden met ziekten.Dat in navolging van Jezus. Ziekten worden gezien tegen de achtergrond van de manier waarop mensen leven. Hun zonden maken hen vaak ziek. Jezus neemt deze zonden op zich.Hij aanvaardt de dood als onschuldige met geduld en op basis van vrijwilligheid. Daarom verkrijgt zijn dood een verzoenend karakter. God zelf bewerkstelligt verzoening met ons in Jezus. De knecht draagt de wreedheid van ziekten tot in de dood. Vandaar dat God de schepping herschept en vernieuwt in Christus. De werkelijkheid zal worden vernieuwd.God doet dat van binnenuit.Deze God hebben wij ontmoet in het theater van onze geest en verbeeld naar wat de bijbel ons aanreikt. God draagt onze werkelijkheid,lijdt met de mens mee in ziekte en dood. Hij wil niet berusten in wat mensen kapot maakt. God inspireert ons om zonde en ziekte te bestrijden en uit te roeien. De gedode Jezus is opgestaan.