Ds. Hans Visser

Adrian Goldsworthy schreef een boek over keizer Augustus van het Romeinse Rijk. Het boek geeft een goed inzicht in de lotgevallen van het Romeinse Rijk onder aanvoering van Augustus. Augustus is een boeiend figuur. Hij veroverde macht helaas met teveel geweld wat in zijn tijd gebruikelijk was. Toch kon hij behoedzaam handelen. Hij was soms voorzichtig en zocht de overleg structuur. Daarin was hij wijs.Soms onthield hij zich van geweld en koos voor politieke manoeuvres. Hij was niet wraakzuchtig maar zocht naar vreedzame uitwegen. Tijdens zijn keizerschap heerste er betrekkelijke vrede in zijn rijk dat zich van Spanje/Duitsland uitstrekte tot Perzië. Hij bestuurde de Romeinse legioenen op voorbeeldige wijze en beloonde de soldaten. Hij had geen overdadige levensstijl. Hij wist ook soberheid te betrachten. Shakespeare schreef geen toneelstuk over hem. Er was te weinig tragedie in zijn leven. Augustus bewaakte zijn Rijk goed. Hij investeerde veel tijd in reizen. Tot hoge leeftijd hield hij dat vol. Augustus bracht het tot imperator Caesar Augustus Divi Filius. Maar hij ging niet naast zijn schoenen lopen en kende bescheidenheid.Horatius schreef: Godheid op aarde zal Augustus zijn als hij de vijand Britten en Perzen heeft onderworpen. Suetonius schreef: Haast u langzaam, beter een voorzichtige dan een overmoedige veldheer en goed genoeg is vlug genoeg.

Tientallen jaren na de dood van Augustus in 14 jaar na Christus schreef Lucas over de geboorte van Jezus tijdens het keizerschap van Augustus. Jezus is de Redder van de wereld die Vrede brengt. Jezus heeft Augustus vergaand overtroffen. Hij is de Heer van de wereld. Enige eeuwen later sluiten Romeinse keizers zich bij het geloof in Jezus aan.

Voor zover we weten heeft Paulus zijn werk gedaan in Antiochie, Klein-Azië, Griekenland, Rome. Daarover berichten Lucas(Handelingen) en Paulus in zijn brieven. Er wordt slechts zijdelings gemeld dat Paulus Arabië bezocht en Clemens meldt dat Paulus Spanje bezocht. Paulus bezocht waarschijnlijk het koninkrijk Nabatea. Er was een aanzienlijke joodse gemeenschap en Paulus bezocht de synagogen. Arabieren stamden af van Ismael. Jesaja en Jeremia berichten dat het volk van Nabatea tot de volken zouden behoren die Jahweh in Jeruzalem zouden erkennen. Paulus leerde daar waarschijnlijk zijn beroep van tentenmaker. Bovendien raakte hij geïnteresseerd in Abraham en Hagar (de moeder van Ismael).

Paulus komt na Arabië terecht in Antiochie, waar de volgelingen van Jezus voor het eerst christenen worden genoemd.

Voor Paulus zijn Jezus dood en verrijzenis de wereldoverstijgende gebeurtenissen die de loop van de geschiedenis en het lot van alle volkeren hadden veranderd. In zijn brief aan de Galaten meldt Paulus dat de messias zich zelf heeft overgegeven voor onze zonden om ons te bevrijden uit deze door het kwaad beheerste wereld. Paulus is ervan overtuigd dat in Abraham alle volken van de aarde worden gezegend. Volgens Paulus zijn er geen joden en Grieken meer, geen slaven en vrijen, geen mannen of vrouwen maar allen zijn een in Christus Jezus. In sommige delen van het Romeinse Rijk werd de keizer vereerd. Keizer Augustus werd gezien als Redder die Vrede bracht. In Filippi werd de keizer vereerd. Paulus haalt in zijn brief aan de Filippenzen de christushymne aan waarin Jezus ontlerdiging en daarop volgende verheffing worden beschreven. DE keizer was gelijk aan God maar Jezus klampt zich daaraan niet vast. Hij aanvaard het Romeins kruis en wordt door God opgenomen in zijn hemelrijk. DE gemeente is een hemelse kolonie. De gemeente heeft het burgerrecht in de hemel. Paulus benadrukt de kenosis. Acht de ander belangrijker dan jezelf. Heb de belangen van anderen voor ogen. Jezus is kurios (Heer), zoon van God en Redder. Paulus maakt de Korinthiers duidelijk dat de gemeente het Lichaam van Christus is.

Niet altijd ben ik een fan van Paul Scheffer. Zijn visie op de stad is mij te negatief. Maar goed: hij heeft ons weer verrast met een studie over de grenzen.

Scheffer memoreert Max Weber. Hij maakte onderscheid tussen overtuigingsethiek en verantwoordelijkheidsethiek. Volgens Weber is er bijna geen diepere tegenstelling denkbaar tussen iemand die handelt volgens het overtuigingethische maxime, dat religieus geformuleerd wordt: ”Doe wat je moet doen en laat de gevolgen aan God over” en iemand die handelt volgens het verantwoordelijkheidsethische maxime dat je moet instaan voor de voorzienbare gevolgen van je handelen.

Scheffer citeert Stephan Sanders die zegt: de asielzoekers die we nu binnen onze grenzen krijgen vertegenwoordigen niet in de eerste plaats menselijk kapitaal maar allereerst veel menselijke ellende.

De huidige vluchtelingencrisis gaat ons in de komende jaren veel geld kosten.

Wat we volgens Scheffer nodig hebben is een verantwoordelijkheidsethiek die nadenkt over de voorzienbare gevolgen van een onbegrensde opvang van asielzoekers, met een reële inschatting van de maatschappelijke kosten fricties die de komst van vele nieuwkomers met zich meebrengt.

Europa moet het bewustzijn van de Europese eenheid in stand houden maar tegelijkertijd de veelvormigheid van Europese tradities en stijlen levend houden. De nationale staten worden geen deelstaten van een federatie maar blijven hun eigen rol spelen. We maken niet de sprong achteruit naar de nationale staat maar ook niet de grote sprong vooruit naar een federale staat.

Onze rol in het westen van Europa wordt bescheidener China, India en Brazilië worden hoofdrolspelers.

Het kernprobleem van de Europese integratie is: kunnen we ons Europa als macht in de wereld voorstellen binnen de grenzen van een democratische rechtsorde. Turkije moet als seculiere staat deel uitmaken van Europese Unie.

Margriet Brandsma schreef een goed boekje over Het Mirakel Merkel. Merkel scoorde het hoogste in het vluchtelingenbeleid. Zij was coulant voor de Syriers.  Ze maakte beleid dat getuigde van enorme gastvrijheid. Merkel heeft een krachtig plichtsbesef, is onvermoeibaar en geduldig.  Ze is pragmaticus die het precieze moment kan bepalen dat ze moet toeslaan.  Zij denkt vanuit het resultaat. Ze is natuurwetenschapper. Ze is afkomstig uit de voormalige DDR waar ze opgroeide in een gezin waarvan de vader dominee was. Ze houdt van de kleur blauw en eet graag aardappelsoep met gehakt ballen. Ze scheidde van haar eerste man en huwde opnieuw. Ze heeft geen eigen kinderen.Ze studeerde in de voormalige DDR en kraakte in Berlijn een woning.  Zij liet zich niet betrekken in politieke zaken en hield STASI op afstand. Ze raakte tegen het einde van de DDR geïnteresseerd in politieke partijen. Uiteindelijk kwam ze terecht in de CDU.  Merkel heeft gezegd dat na de val van de muur in 1989 drie dingen duidelijk waren: zij wilde Duitse hereniging, ze wilde markteconomie en ze wilde in de Bondsdag.  Ze is gelovig , voelt zich verwant met de CDU maar blinkt niet uit in conservatisme. Ze komt snel in de Bondsdag. Ze wordt in het kabinet van Kohl eerst minister van vrouwenzaken en vervolgens van milieu. Merkel boekt geweldige resultaten in de Berlijnse milieu conferentie. Ze barst nog in huilen uit maar haar vertrouwelinge Beate Baumann bijt haar toe: pak je zelf bij de lurven. Eerst was ze voor kernenergie maar later na de nucleaire ramp in Japan zweert ze kernenergie af. Na het vertrek van Kohl wordt Merkel algemeen secretaris van de CDU. Ze heeft politiek instinct en weet handig te manoeuvreren. Kohl raakt terecht in een schandaal (giften in de partijpot van onbekenden) en wordt door Merkel zwaar afgerekend in een krantenartikel. Ook de partijvoorzitter blijkt betrokken in dit schandaal. Zij krijgt nu de leiding van de CDU en wil meer eigen verantwoordelijkheid afdwingen in het gezondheidsstelsel door de invoering van premies, de AOW leeftijd verhogen van 65 naar 67 jaar en vereenvoudiging van het belastingstelsel. Het was voor haar gemakkelijk samen te regeren met de SPD. Merkel is opvallend sociaal.  De zwakken in de samenleving moeten kunnen rekenen op solidariteit. Met presidenten als Bush en Obama kan ze goed overweg. Ze kent Russisch zodat de kommunikatie met Poetin soepel verloopt.  Ze gelooft wel: het perspektief dat er een God is maakt me deemoedig. Merkel doet het goed bij de gewone man. Geen poehah. Ze houdt niet van teveel staatsbemoeienis en onderstreept eigen verantwoordelijkheid.Macht is voor haar belangrijk maar macht is aan regels gebonden.

Met voetballen heb ik niets. Ik mag wel eens TV beelden volgen. Eenmaal bezocht ik stadion Feyenoord. Ik werd er niet goed van. Maar Johan Cruyff ontging me niet. Met beide benen kunnen voetballen en trucjes bedenken om anderen te misleiden. In mij Indonesiëtijd dook Cruyff op. Via de radio volgden mijn dorpsgenoten en collega’s de voetballer Cruyff. Zij wisten mij te vertellen hoe groots deze voetballer was. Ik stond soms verbijsterd omdat kranten en TV ontbraken. Alleen de radio zorgde voor zijn naamsbekendheid. Cruyff werd vlot omringd met fantasie, verbeelding en mythe. De beroemdste zendeling uit ons gebied Kruyt werd snel vereenzelvigd met Cruyff. Daar straalde weer licht vandaan rondom mij. Ik werd geacht te kunnen voetballen/Zo werd ik op onafhankelijkheidsdag 17 augustus opgesteld in een elftal dat moest strijd met een elftal van de ambtenaren. In de tropen voetballen is een ware verschrikking. Je bent na korte tijd uitgeput. De wedstrijd had een spannend verloop. Ik maakte het enige doelpunt. DE koppeling via Kruyt met Cruyff kwam snel tot stand. Mijn doelpunt was te danken aan Cruyff. Mijn auto werd versierd en ik ontving van alle kanten dankbetuigingen. In mijn leven was ik Cruyff nooit zo nabij. Zo is de gedachtenis aan Cruyff nooit verloren gegaan. Op afstand heb ik Cruyff in zijn ondoorgrondelijke gepraat en handel en wandel tracht te volgen. Mijn enig succesvolle wedstrijd heb ik aan hem te danken en bovenal aan al zijn fans in Indonesië die in hem geloofden.

Poetin is soms te doorgronden maar blijkt ook ondoorgrondelijk te zijn..Hij is een kind van zijn tijd. Hij beleefde de ondergang van het Sovjet Rijk,werkte bij de KBG,maakte de periode Jeltsin mee en was president voor hij het goed wist. Hij is bescheiden, slim, handig en intelligent, af en toe brutaal en doortastend. Helaas heeft de macht hem toch gecorrumpeerd.Hij raakte in teveel duistere zaken betrokken en blonk daarin niet uit. Steven Lee Myers schreef een boek over hem “De Nieuwe Tsaar”. Na Jeltsin moest Poetin orde op zaken stellen. Hij moest een einde maken aan het voortwoekerende misbruik dat land en regering in de diepte sleurde. Poetin hielp zijn oude vriend Sobtsjak naar het buitenland te vluchten. Poetin bleef zijn vriend trouw. Het maakte indruk op Jeltsin. Poetin was competent, gedisciplineerd en onkreukbaar. Hij besefte de grenzen aan de macht. Buitenlandse diplomaten waren enthousiast over Poetin. Hij beheerste zich zelf en straalde vertrouwen uit. Hij drong zich niet op. Poetin was niet dol op verkiezingscampagnes. Hij beschouwde deze als leugens en manipulaties.. Poetin klonk nooit defensief maar tartte en provoceerde. Hij kon ook krachtig uithalen. Poetin meende dat wie geen spijt voelt over de verdwijning van de Sovjet Unie geen hart heeft, wie de de Sovjet Unie weer in zijn oude staat zou willen herstellen heeft geen verstand. Het westen maakte het Poetin niet gemakkelijk.Voormalige Oostbloklanden werden lid van de NAVO.Ze traden toe tot de Europese Unie.Staten als Georgië en Oekraïne begonnen ook toenadering te zoeken tot het Westen. Dat irriteerde Poetin enorm temeer omdat sommige staten Russische minderheden kenden.Poetin voelde zich daarin alleen. Hij werd beïnvloed door Ivan Iljin, een religieus en politiek filosoof. Door Oekraïne voelde hij zich bedrogen. De Europese Unie stond daar op de stoep. Poetin haalde uit hij annexeerde de KRIM en verleende steun aan de Russen in Oost Oekraïne. Hij maakte een einde aan de macht van Chodordowski. Poetin kon de uitwassen van het kapitalisme tijdens Jeltsin periode tot stand gekomen niet verdragen.Soms wordt Poetin bedorven door macht. Hij bleek ook te liegen en huichelen. Hij stelde economische macht van het Kremlin ter spraken en vroeg zich af wat nu de invloed was van de gewone burger.Er waren bittere tegenvallers: de eindeloze strijd in Tsetjenie, de aanslagen in Moskou en elders,de activiteiten van de geheime diensten bij de liquidaties van vooraanstaanden. Hier viel Poetin door de mand van geheime diensten. Georgië meende Zuid Ossetie te kunnen bezetten en hoopte op steun van het Westen.Poetin sloeg hard terug. Vaak wordt deze oorlog aan Poetin verweten. Poetin maakte Medvedew tot president.Poetin was nu premier. Medledew was gematigd en liberaal maar moest volstrekt gehoorzaam zijn aan Poetin. Henry Kissinger vond Poetin geen Stalin. Hij had genoeg macht om de taken te vervullen. Macht verandert mensen. Inclusief Poetin.Hij leefde zich uit aan de Olympische Spelen in Sodji. Daar kikte hij op en verhoogde zijn zelfvertrouwen. Het westen had zich krachtiger moeten inspannen om Poetin te behouden. Je moet Rusland een kans geven en het geen diktaten opleggen.

Hoe leven ontstaat (khalili en mcfadden)

Een roodborstje kan het magnetische veld van de aarde detecteren.

De kwantummechanica beschrijft de wetten die elektronen volgen en de manier waarop zij zichzelf ordenen binnen atomen. De ontdekking van de structuur van het DNA was een mechanistische sleutel die de genen ontsloot.

Vissen hebben een scherp reukvermogen. Twee derde van de hersenen van haaien wordt gebruikt voor reuk. Ze staan erom bekend dat ze een druppel bloed op meer dan een kilometer afstand kunnen ruiken. Bij riviermondingen verzamelen zich miljoenen zalmen die tegen de stroom in landinwaarts zwemmen, stroomversnellingen, watervallen en zandbanken overwinnen om hun paaigebieden te bereiken.

Een beer kan een kadaver op 20 km ruiken.

Onze biologische klok is vastgelegd in onze genen. Deze bevindt zich in de hypothalamus,een klier diep in de hersenen.

Trekvogels hebben een ingebouwd kompas.

Is bewustzijn een eigenschap van alles wat leeft. Een deel van de materie kreeg bewustzijn.Door onze bewuste geest kunnen wij een hoop weten. Geest en lichaam zijn een en het zelfde.Het bewustzijn is een kwantummechanistisch verschijnsel.

Het ontstaan van het universum, het ontstaan van leven en het ontstaan van het bewustzijn zijn de drie grootste mysteries. Bepaalde vormen van chaos genereren orde door middel van zelforganisatie.

De Melkweg van Internet (Manuel Castells)

Het internet is het weefsel van onze levens. Het internet vormt de technologische basis voor de organisatorische vorm van het informatietijdperk: het netwerk. Het internet is een communicatiemedium dat voor het eerst de communicatie van velen met velen op een zelfgekozen tijd en wereldwijd mogelijk maakt. Bewuste communicatie (menselijke taal) bepaalt de biologische bijzonderheid van de menselijke soort. Castells gelooft dat het internet een fundamenteel instrument is voor de ontwikkeling in de Derde Wereld. Het internet is ontstaan op de onwaarschijnlijke kruising van wetenschap op hoog nivo, militair onderzoek en de vrijheidsgezinde cultuur. De openheid van de architectuur van het internet was de bron van zijn voornaamste kracht: zijn zelf evoluerende ontwikkeling toen de gebruikers producenten werden van de technologie en de vormgevers van het gehele netwerk. De internetcultuur is volgens Castells de cultuur van de scheppers van het internet.Onder cultuur verstaat hij een stelsel van waarden en overtuigingen die het gedrag inspireren. De toepassingen van het internet zijn overweldigend instrumentaal en nauw verbonden met het werk,gezin en het dagelijks leven van internetgebruikers. E-mail vertegenwoordigt meer dan 85% van het internetgebruik. Maatschappelijke bewegingen manifesteren zichzelf in de 21 eeuw op en via internet. De invloedrijkste maatschappelijke bewegingen zijn tegelijkertijd geworteld in hun locale context en richten zich op een mondiale invloed.

Van het internet werd verwacht dat het een ideaal instrument zou zijn om de democratie te bevorderen.Internet maakt informatiepolitiek mogelijk. Vrijheid van meningsuiting kan zich over de hele planeet verspreiden zonder afhankelijk te zijn van massamedia. De differentiatie tussen bezitters en bezitlozen van het internet impliceert ongelijkheid en uitsluiting. 20% van de mensen beschikt over 86% van de rijkdom.Helaas leidt uitsluiting tot mondiale criminele economie. Dat destabiliseert en corrumpeert.

Het is jaarlijks een verrassing SNOECKS te lezen. Een overzicht van de verschenen literatuur, de lijst van overledenen en een reeks artikelen over aparte onderwerpen, waarover je weinig leest.

Martha Nussbaum pleit voor emoties. Het gaat niet alleen om rede Zonder emoties maakt rechtvaardigheid geen kans. Empathie maakt een samenleving sterker en meer solidair.

Voor fotograaf Liu Zheng is fotografie vooral een a temporary relief, een manier om angst te bezweren Het is mijn methode om rust te vinden.Hij fotografeert een naakte jongen op zijn knieen. Zheng zegt dat dit de kleine jongen in hemzelf is Het geeft zijn huidige geestestoestand weer die bulkt van angst en vreemdheid.

Darren Almond wil bij maanlicht landschappen registreren. Het licht was angstig,raar,nieuw en onbekend. De maan is verantwoordelijk voor eb en vloed. De planeet is verbonden met haar aantrekkingskracht.

De camera van fotograaf Lin Zhipeng is een verlengstuk van zijn lichaam DE camera is steeds paraat om voor de vuist weg beelden te schieten. Emotie gaat voor op techniek.

De architecten van Himmelblau willen geen zielloze blokken neerzetten maar wolken. Het gaat om een geestelijk grondplan. Muren bestaan niet langer.Onze ruimtes zijn kloppende ballonnen Het Berlijnse Joods Museum slaagt erin de vervreemding en horror van de holocaust fysiek ruimtelijk te doen ervaren.

Nooit is volstrekt duidelijk geworden of Speer weet had van de vernietigingskampen waar zovele joden omkwamen. Hij was niet betrokken in de moord op joden. Maar hij moet ervan gehoord hebben. Hij stond in relatie tot Hitler als architect ten opzichte van opdrachtgever. Hitler en Speer konden met elkaar overweg. Later wordt hij minister van bewapening. Deze opdracht vervulde hij met inzet en kennis. De relatie met Hitler werd gecompliceerder maar ze bleven elkaar verstaan. Het anti semitisme was geen hoofdonderwerp in gesprekken. Scherp onderscheid valt te maken tussen de periode voor 1941 en na 1941. Hitler bouwde zijn rijk. Na 1941 constateert hij de ondergang van het Rijk.Als architect maakte hij de plezierigste jaren mee met Hitler, als minister lag hij vaak overhoop met Hitler. Speer was de architect en interesseerde zich minder voor de politiek.De haat tegen joden nam Speer op de koop toe. De vernietiging van de Berlijnse synagoge schreef Speer meer aan Goebbels toe dan aan Hitler. Speer distancieerde zich van de moord op joden omdat hij erbuiten stond. Maar uiteindelijk bepaalde hij zelf de distantie, Speer hield meer van machines dan van mensen. Lijdende mensen raakten wel zijn gevoelens. Maar zij beinvloeden niet zijn gedrag. Op het gebied van beslissingen bleven principes van doelmatigheid overheersen. Dat kenmerkte ook de gesprekken met Hitler. Speer vroeg niet door als hij van gruwelijkheden hoorde.,Hij wilde dat niet weten. Achteraf moet Speer toegeven dat hij meer verantwoordelijk was voor de vernietigingskampen.

Speer wilde niet weten van de verschroeide aarde. Hitler neigde tot totale vernietiging. Speer niet hij ondermijnde ook de bevelen van Hitler. Wij mogen niet overgaan tot vernielingen die het leven van het volk raken. In kritieke ogenblikken kon Hitler ontroerd raken wanneer hij merkte dat Speer toch achter hem stond. De wereld rondom Hitler was vol intriges. Speer deed daar liever niet aan mee. Hij probeerde de verstandhouding met Hitler goed te houden. Speer bezoekt Hitler nog vlak voor zijn dood om afscheid te nemen. Nog kortstondig tot zijn gevangenneming steunde hij nog de opvolger van Hitler Donitz. Het is terecht dat hij niet ter dood is veroordeeld. De twintig jarig gevangenschap kwam Speer door. Hij kwam vrij en kon nog 15 jaar genieten van vrijheid.

Jheronimus Bosch en Breughel geven aandacht aan het dagelijks leven. B.v. De Hooiweagen. Links zie je Adam en Eva. God laat Eva oprijzen uit de rib van de slapende Adam. De duivel reikte appel aan Eva. . In de lucht zie je Jezus met veen wereldbol in zijn hand. Eva kan zien dat de strijd tussen goed en kwaad zich voortzet tot begin 16e eeuw . Het slagveld is Brabant. De hooiwagen wordt omringd door Jan en alleman. Je zie de paus,de keizer en de hertog te paard. Voorts ontwaren we monniken,nonnen,zigeuners,kwakzalvers,bedelaars en edellieden. Rechts komt de stoet aan in de hel.De wereld staat in brand. Hooi staat symbool voor ijdel gewin. Het gaat om botte hebberigheid. DE geestelijk ademt geilheid en hebzucht. Bosch woonde in den Bosch. Hij is geinteresseerd in de verlokking van de zwakke mens door zonde. Wie wilde eigenlijk een werk waar mensen elkaar de keel doorsnijden en vrouwen hun blote kont tonen. Het gaat om puur profane voorstellingen De hooiwagen is een allegorie op de hebzucht. De wagen wordt getrokken door duivels. Boven op het hooi staan een musicerend monster en een engel. De boeren,huursoldaten,geldwegers, zij laten eigenschappen zien die burger geacht wordt niet te hebben. Je ziet hoe je je niet moet gedragen. Geslachtsdelen en konten worden ontbloot. Breugel schildert twee niet frisse billen. Vaak waren de mensen onder invloed van sterke drank. Breughel volgde Jeroen Bossch. Het ging er om de mensen tot lachen uit te nodigen. Een doek van Breughel toont een boer die ons gniffelend aankijkt en wijst naar een jongen in de boom die een vogelnest leeghaalt.De boer staat op het punt nietsvermoedend in een sloot te stappen Boerinnen worden seksverslaafd neergezet. Boeren moesten trouw blijven aan hun vak omdat zij zorgden voor de voedselvoorziening. Bordeelscenes werden met smaak geschilderd. DE zonde wordt aan de kaak gesteld. Burgers voelden zich stijgen op de sociale ladder en keken op de boeren neer.

(zie de platen)

Het is bijna 30 jaar geleden dat aanhangers van extreem rechts in de nacht mijn auto in brand staken.Ze hadden reeds mijn huis voorzien van hakenkruizen etc. Dit jaar gedenken we de kudeta in Indonesie waar miljoenen slachtoffers vielen.Het Suhartoregime was anti communistisch.Daar heb ik veel verdriet en pijn van gehad. Door militairen werd ik als unsur New Left beschouwd.Dat leidde tot ingrijpende conflicten die na 8 jaar geleid hebben tot mijn uitzetting.Ik was tegen de Vietnamorlog en plakte op mijn raam Johnson Moordenaar. DE belangenbehartiging van junks en daklozen leverde ook veel vijanden op.Bedreigingen, vuilniszakken in de tuin,beschieting, en bedreiging.Wat dat betreft verandert er niet zoveel. Ik zocht wel altijd het gesprek maar extreem links liet ook van zich horen.De situatie in het MO ging me ter harte.We bezochten de Palestijnse gebieden Ik MAAKTE Israelische beschietingen mee in Beth Sahour. .Daar veranderde er helemaal NIKS. . Parijs bezocht ik tijdens studentenopstand.Achtervolgd door Franse oproerpolitie gelukkig tijdig ontkomen. Dezer dagen maken we de ISIS aanvallen mee in Parijs.Zovele doden. Je bent nu minder betrokken.De ouderdom schept minder mogelijkheden tot verzet. Wel is duidelijk dat je partij kiest:voor Palestijnen,voor moslims,voor illegalen, voor vluchtelingen, voor randgroepen in de samenleving,voor de verworpenen der aarde. IK blijf voorstander van het zoeken van vrede,het openen van onderhandelingen,het tegemoetkomen van de tegenstander,het afzweren van geweld,geen wraak nemen,geen oog om oog en tand om tand.De bergrede van Jezus was,is en blijft ons uitgangspunt. Telkens weer probeer je de weg van overleg te zoeken. Het luktin de wereld niet een vergelijk te vinden tussen joden en palestijnen. Grote maatschappelijke problemen als drugs lossen we niet op.Vluchtelingen blijven komen.In de jaren tachtig hebben we al gepleit voor onderlinge financiele steun en verdeling van vluchtelingen over Europa. Het lukt maar niet., Extreem rechts is sterker geworden.Liefde voor moslims is matig. We zullen echter moedig doorgaan. Het geloof blijft een bron van hoop en verwachting. Vrede en gerechtigheid zullen winnen.Dat is de koers die we blijven gaan.

In de maand juni hebben we twee feesten georganiseerd. In de eerste plaats de zgn OPA dag, Een idee van mijn kinderen. Acht in Nederland woonachtige kleinkinderen (in de leeftijd van 3 tot 9 jaar kwamen bijeen in het Duinhuis te Oostvoorne. Ik vertelde hen over de eerste negen jaar van mijn leven. De oorlogstijd.Elektriciteit was verboden.Mijn vader hing overal zwarte lampjes die net genoeg zicht gaven.Zijn onderduikplek was bedekt met uien.Mijn vader dook onder om aan deportatie naar Duitsland te ontkomen. Mijn vader ging er toch dagelijks op uit om vooral in het Westland voedsel te bemachtigen.Nooit leed ik honger.Altijd bruine bonen die ik nog met smaak eet. Eenmaal werd vader toch opgepakt door de Duitsers.,een andere man die goed Duits kende sprak de soldaat toe.Deze streek over zijn hart en zei ”fortfahren” Van mijn moeder hoorde ik dat tijdens het afschieten van V1 raketten vanuit Rijswijk ik uit angst onder de tafel kroop en “duitseanka”mompelde. Na de oorlog ging ik naar de kleuterschool.In 1946 overleed een jongen uit onze groep tijdens een verkeersongeluk.Dat was een tragisch gebeuren. Na de geboorte van mijn zusje toonde ik lastig gedrag.Ik kwam terecht bij een psychiater van wie ik dacht dat hij mij in de gaskachelzou stoppen.Hij adviseerde mijn vader om mij af en toe een pak rammel. te geven. Dat deed hij nooit ,wel had ik tomatengevechten met mijn moeder. In 1948 ging ik naar de basisschool.Het wilde niet lukken zodat ik getest moest worden voor buitengewoon lager onderwijs. Maar ik wist dat september de negendemaand was, zodat de BLO niet doorging. Vervolgens werd ik de knapste van de klas Vreemd allemaal Mij voornaam werd veranderd. IK heette voortaan Joop omdat de vriendin van mijn juffrouw ook zo heette/. Ik kwam terecht in het Rodekruisziekenhuis voor een blindedarm operatie.We kregen als verdoving ether.IK droomde dat ik op de Gouverneurlaan op keien liep die aangebracht waren voor het komende asfalt. Ik viel en was buiten westen. Op de zaal lag een jongen die hermaphrodiet was. Een heel boeiend verschijnsel.Mijn meester wilde op bezoek maar werd weggestuurd. We gingen wel al op vakantie naar Soest, Zeist en Elspeet. Met mijn vader bezocht ik tante Toos, de zuster van mijn oma. Ze woonde op de Rozengracht heel hoog op een kamertje. In Elspeet zag ik voor het eerst konijnen in het wild. Ik gaf de kleinkinderen een beschrijving van ons huis aan de Gouverneurlaan. We hadden daar een extra grote zolderkamer waar ik later heerlijk huiswerk kon maken.Geen verwarming,dus bloemen op de ramen van de vrieskou. In 1950 overleed mijn oma.Ze was de eerste dode die ik opgebaard zag. Na mijn verhaal konden de kinderen met Cris schilderen. De beschrijving van het huis en het overlijden van de jongen uit de kleuterschool maakten zoveel indruk dat daaraan schilderwerken werden besteed.

Na het schilderen toog ik met de kinders naar de kinderboerderij waar ze konden genieten van ezels, paarden geiten, bokken, schapen, kippen, kalkoenen. Dat alles trok de aandacht.Vervolgens voerden de kinderen een toneelstuk op. Zeer vermakelijk, vooral Elia blonk uit. We aten nog een broodje, dronken frisdranken en aten fruit. De Opadag kwam tot een einde IK heb het zelf erg geslaagd gevonden. .

Het tweede feest vond op 17 juni in Cafe Bondru plaats. Ik vier mijn vijftig jaar bestaan als geestelijke toen ik op 17 juni 1965 als vicaris begon bij de Hoogovens. DE aanwezige groep was gevarieerd samengesteld. Het was een leuk gezelschap. ook mijn kinderen en mijn broer met zijn vrouw waren present. Voor zover mogelijk heb ik me met de gasten ingelaten. Het cafe wordt beheerd door Raymond , de huisdealer die in vroeger jaren belasting betaalde. Vandaar onze band. Ik vertelde hoe het was bij de Hoogovens. Mijn broer memoreerde ook deze fase uit mijn leven. Zelfs onze oudmedewerker Henk Wuister voerde het woord. De gasten werden verrast met bier, wijn en frisdranken. Raymond had lekkere hapjes gemaakt. Veel Surinaamse mensen uit de drugswereld van vroeger waren aanwezig. Zo was er de dealer die indertijd voorstelde om de dealersvergadering met gebed te beginnen. Mijn oude klasgenoot HarmJan was ook met zijn vrouw present. Het feest was afwisselend, het vond binnen en buiten op het terras plaats. Het was ontzettend leuk zoveel mensen uit diverse geledingen te mogen ontmoeten.

The Tunmanishvili Film Actors Theatre 28 mei 2015 in TIBLISI
Ladies and gentlemen,it is me a honour to open this exhibition of Georgian and Dutch artists

Feeling at home means that you have a home where you live,with your family and friends.Home implicates privacy. You have your own home. Home gives happines. Your home is a house in the city.The city is a political decision.There is a social cohesion.We live together witth other persons who are belonging to my people but also to other ethnicities.The social cohesion has influence for our empowernment.To live in our neighbourhood means socialisation.Feeling at home means that you have feelings of safety.You hope that there is protection and freedom.With you eyes you can regulate your life in the street. You can separate the public space from the private space.You can compare your life with the life of other people Sometimes we are afraid for other people.We have not the courage to participate in the culture of other people. Therefore there is the possibility to invite other people in order to know who they are. Art is a medium to participate in the way of life of other people. In art you can show your knowledge and feelings. Freud has said that there is EGO(who is responsible for his identity) ES(the subconsciouness) and there is SUPEREGO(conscience ) We can reflect about our feelings in the city.Freedom is important in our city.Freedom makes us happy. Freedom means that there is place for everyone in spite of our descent,belief,conviction,colour of our scin,sexual nature.Freedom means that you can do what you want to do,you can be what you want to be.Therefore tolerance is important. Artists love freedom and tolerance.
We live in big cities as Tiblisi and Rotterdam.Both cities have their own history. We know what war is.We love peace.We hope to give future for our children.Every city has his own problems. We are gratefull that there are neighbours who can help and assist us. . We create for each other.It is good that artists of Tiblisi and Rotterdam can meet each other. Artists can help us to live with the the complications of mental constructions in our brain. They give opportunity for our phantacy and dreams.Art has his roots in our brain. Therefore we are happy with this exhibition. We have feelings at home and we hope that you can participate in our feelings.Thank you very much.

Ik ga u volgen,  sta mij toe mijn vader te begraven.. Maar volgens Mattheus 8:18-22 zei Jezus: volg mij,laat de doden hun doden begraven. Jezus benadrukt radicaliteit. We denken terug aan de profeet Elia die Eliza roept. Eliza wil afscheid nemen van zijn ouders .Maar Elia is not amused en verlangt directe inzet. Eliza slacht de ossen en deelt het vlees uit onder het volk. Vervolgens volgt hij Elia. Grote profeten als Jeremia en Ezechiel ontraden het rouw dragen. De stad Jeruzalem staat op instorten. Geen rouw om de vrouw omdat stad en tempel vallen. De joodse wetgeving stond niet dat priesters zich bezig houden met het begraven van doden. Zij moeten letten op hun reinheid. In de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan passeren priester en leviet de half dode man. Zij willen zich rein houden,anders kunnen ze hun werk niet uitoefenen. Het volgen van Jezus betekent dat je familie en werk achter je laat. Jezus roeping tot navolging moet prompt worden opgevolgd. Laat de doden hun doden begraven. Jezus oproep is radicaal .Zelfs de vrijere omgang met wetten en rituelen is geboden. Jezus gaat boven alles en allen. Alle schepen moet je achter je verbranden om dienstbaar te zijn aan het Rijk van God. Hier geldt prijsgave van alles.Vossen hebben holen en vogels hun nesten maar Jezus heeft geen plaats om zijn hoofd neer te leggen .Het Koninkrijk van God impliceert:vrede stichten,zieken genezen en armen bijstaan. Deze roeping is onherroepelijk. Laat de doden hun doden begraven. Er zijn allerlei verplichtingen. Maar het Rijk van God heeft boven alles voorrang. We moeten het Rijk van God vertalen naar onze tijd. Konkreet betekent dat:vrede stichten( let op ISIS,Jihad en Oekraiene).Het genezen van zieken(denk aan de diskussie over de zorg) Armen bijstaan(let op salariering,belasting op vermogens).Jezus is de weg. Laat haat en nijd verdwijnen. Let op de mensen die doodgezwegen worden. Er zijn altijd mensen die vergeten worden. Dat is ook het lot van de gemeente die het zout der aarde is.Het Rijk van God heeft te maken met de toekomst van de wereld Veel verandert. ER komen nieuwe mogelijkheden. Er is zoveel financieel geknoei. Korruptie tiert rond. Ons gas geeft winst maar tast de veiligheid aan. Zovele concrete zaken komen op ons bord. DE journalistiek en politiek zijn niet absoluut betrouwbaar. Dat Rijk van God is Gods orde voor de wereld. Het Rijk van God zal de wereld moeten vervullen Jezus navolgen. Laat de doden hun doden begraven. Nu moet het gebeuren , niet straks. Confucius zei het reeds:wat gij niet wilt dat u geschiedt doe dat ook een ander niet. Deze gouden regel van het Rijk van God gaat ons aan.

Een feestelijk geloof

verantwoording van een leven lang zoeken.

At Polhuis verraste ons met een degelijke verantwoording van zijn geloof. Het betreft hier een grondig voorbereid werk waarin hij zijn Barthiaanse achtergrond niet verloochent. Hier gaan At en ik uiteen.Voor mij is Barth een Alpenlandschap waar je zo nu en dan op vacantie gaat.Het is vreugdevol om af en toe de delen van de KD op te slaan.Polhuis hecht aan de drie feesten:kerst,pasen en pinksteren. In het komen naar ons toe maakt God zich als Vader bekend.In het met ons zijn toont God zich als de Zoon van de Vader. Als we over God in ons spreken moeten we over God als heilige Geest spreken De zin van ons bestaan vinden we volgens Polhuis niet in het bestaan zelf .De zin valt ons ten deel door openbaring. Wat ik mis in het boek van Polhuis is de confrontatie met het dagelijks leven.In het boekje Te Gek voor woorden(dat verscheen t.g.v. de boekenweek 2015) merkt Heleen van Royen op dat in de duisternis een helder licht vlamt:het baken van de totale zinloosheid der dingen. Met deze vrouw komen we niet uit bij de schepping van God.Met deze vrouw verdwalen we in een erotische wildernis.Van Ruler benoemt de werkelijkheid waarin we verkeren Gods schepping. We mogen in vuur en vlam raken van alle dingen op deze aarde. De materie,de lucht die we ademen,het universum,de natuur,de mens als medeschepper naast God,de kerk-dat alles staat in relatie met Gods Rijk. Het is de door God gewenste orde die het welzijn garandeert’. Polhuis brengt de maagdelijke geboorte ter sprake.DE oorsprong van Jezusl ligt in God.Ik herinner me altijd de woorden van de Engel tot Maria:De Heilige Geest zal over u komen.Jezus wordt geponeerd tot de gezondende van God.Opvallend is dat Lucas deze woorden ook gebruikt tijdens de hemelvaart:de HeiligeGeest komt over de discipelen zodat zij Gods getuigen op aarde worden.Nadat eerst Jezus is geponeerd worden zijn discipelen geponeerd als Zijn getuigen. God dringt zich op aan de mens. We beleven vreugde aan de boezem der dingen. Dat brengt mij de chassidim in herinnering die genieten van wijn en dans en daarin de goddelijke aanwezigheid proeven. Het gaat om de vreugde om het zijn.Het heil is niet het wezen van het zijn. Hierin zijn Barth en Polhuis te voorbarig. Het zijn de menselijke mislukkingen die komst van Jezus noodzakelijk maken. Hij draagt de schuld van mensen. Waarheid is altijd in wording.De geschiedenis is nog lang niet voltooid.Zij bestaat uit de rijdans van Gods daden waarin onze daden zijn opgenomen. God gaat voorop.We zijn nog niet af.De zin van ons bestaan beleven we in de vreugde om het zijn. Soms raken Bath en van Ruler elkaar Wij mensen leven in dialoog met onze naasten die ook beschikken over waarheid. God verlost de mens op de manier waarop de mens zichzelf verlost. Polhuis sluit zijn ogen niet voor de verschrikkingen in onze werkelijkheid.Maar als het punt omega bereikt is dan zal God alles in allen zijn. De chaos wijkt voor goed. Jezus Christus tilt de mens uit de verlorenheid en herschept het leven. Jezus kwam om knecht te zijn.Hij is dienstbaar en roept zijn volgelingen op de weg van dienstbaarheid af te leggen in de richting van het Koninkrijk.De mens moet Jezus direct volgen.Er is geen tijd om afscheid te nemen van familie em geliefden te begraven.Laat de doden hun doden begraven.

De mens is cultuurdrager bij uitstek. Cultuur betekekent dat de mens iets doet met de wereld.De mens is verantwoordelijk voor de cultuur. Mijn bezwaar tegen Bartrh en Polhuis is dat zij te soteriologisch denken over de wereld waarin we leven. Protologie en eschaton zijn van uitnemend belang. In het eschaton komen het proton en wat de mens heeft gemaakt samen. De mens is niet gericht op het wezen van God maar op zijn wil. Al het werk van God wil de gestalte krijgen van het werk van de mens. Volgens Polhuis is God niet alleen Schepper maar ook Verzoener. Paulus roept op:laat u met God verzoenen. Hemelvaart is net zo gecompliceerd als de maagdelijke geboorte. Maar Hemelvaart is het afscheid van Jezus die terugkeert tot de Vader. Paulus ervaart zijn ontmoeting met Jezus op weg naar Damascus als een ontmoeting met de opgestane Heer. De wolk vertegenwoordigt God. We moeten Hemelvaart ontdoen van de poging om wil op te leggen aan de natuur. Polhuis is consekwent in zijn gedachtengang.Hij blijft trouw aan verworven inzichten. Ik zou wel eens willen dat hij afwijkt en zijwegen inslaat. Maar dat doet hij niet.Dat maakt zijn boekje betrouwbaar en consistent. God schept door Zijn Woord.Dat Woord volbrengt waartoe Hij het zendt.Dat woord is vlees geworden in Jezus van Nazareth. Wij leven van dat Woord.

Dit kan niet waar zijn

Luyendijk schreef een opzienbarend boek over zijn bevindingen in de bankwereld van Londen. Het is zoals de auteur zegt:we leren op school nauwelijks over de bankwereld. Ik zelf volg wel een s economische uitzendingen van RTL en de businessclass van Harry Mens. Ik probeer die wereld te begrijpen maar dat lukt me niet altijd. Opvallend is wel dat de financiele experts soms heel vriendelijk en correct overkomen. Het verhaal van Luyendijk is zwaar maar de moeite waard. Door vele Engelse termen krijg ik het soms benauwd. Maar het is een uniek boek geschreven door een journalist die zijn mensen respecteert en grondig beluistert. Aan de ene kant ontvangen bankiers hun bonussen,terwijl aan de andere kant de kwetsbaarste groepen in de samenlevingen door bezuinigingen worden getroffen. In de financiele wereld heerst een zwijgplicht. Helaas gaan mensen zich te buiten aan uitputtende hoeveelheden drank. Boven de financiele wereld hangt een wolk van angst ven stress. Bazen hebben miljoenen op de bank,een paar auto’s,een eigen vliegtuig en een hotel aan de Middellandse Zee. De val van de Amerikaanse bank Lehman Brothers was een drama. Het faillissement van een grote en wereldwijd vertakte bank kan een dominoeffect veroorzaken,waardoor het mondiale financiele systeem als geheel tot stilstand komt,verlamd raakt en instort Behalve dat niemand nog bij zijn geld kan,bevriest de financiering van de handel,daarmee de handel zelf en dus de voedselbevoorrading.

Miljoenen huizenkopers konden niet meer aan hun financiele verplichtingen voldoen. Als de bank failliet raakt wordt vertrouwen beschaamd. De ernstigste schade die kan worden aangericht is reputatieschade. Vrouwen dreigen terecht te komen in de gold digger categorie. Er zijn vrouwen die een handelaar aan de haak willen slaan. Mensen zijn doodsbenauwd voor ontslag. Het werk is een aanslag op de ziel. Altijd dreigt er ontslag. De onderliggende structuur van de financiele wereld is intact, mensen hebben het gevoel dat ze te loyaal zijn tov de bank. In de bankwereld kun je vaststellen dat mensen vaak van baan wisselen om de weg naar veel verdienen af te leggen. De mensen in de bankwereld zijn uiterst kwetsbaar en passen hun gedrag erop aan. Mensen zijn bang en vertrouwen niemand. Mensen verkopen hun ziel voor geld. Luyendijk constateert dat mensen blij zijn hun hart te luchten Er heerst het systeem van de zero job security Je kunt nergens op bouwen. De wetteloosheid van de jungle beheerst de werksituatie.

Individuele consumenten zijn redelijk beschermd. Maar voor professionele beleggers en grote spelers binnen de markt geldt:doe wat je wilt. Morele argumenten gelden niet meer.Amoraliteit herst. Men wordt op slechts een criterium beoordeeld nl de winst voor de eigenaren:de aandeelhouders. In deze wereld geldt het ieder voor zich. Soms worden financiele instellingen te groot om nog te kunnen weten wat er gaande is. Too big to manege. Mensen moeten zich invechten om het budget te halen(het bedrag dat je voor de bank moet verdienen)Anders is er geen bonus en is de kans op ontslag groot. De onderliggende structuur van de financiele wereld is in tact gebleven. Banken houden wel hogere kapitaalbuffers aan Men financiert een groter deel van hun risico’s met eigen vermogen.

Het is te gemakkelijk om te zeggen dat iedereen door hebzucht wordt gedreven. Het is de structuur van de financiele wereld welke de mensen in de greep heeft. De bankier die overleeft ziet het werk als race of wedstrijd waarin hij zich kan bewijzen. Hij is extreem competitief ingesteld. Hij duwt zich zelf voort en wordt agressief. Bankiers zijn eerzaam en fatsoenlijk en ergeren zich aan rotte appels in hun kring. De bankier doet geen moedwillig kwaad maar conformeert zich en stelt zich geen vragen over goed en kwaad. Het probleem is het systeem dat de mensen gevangen houdt. Luyendijk spreekt over de lege cockpit van het vliegtuig. Er is geen mondiale regering die de financiele sector bewaakt. Castells heeft reeds eerder uitgelegd dat digitalisering de wereldfinancien onttrekt aan toezicht van overheidszijde. Financieel gaat men zijn eigen gang. Piketty bepleit krachtige aanpak van vermogen maar waar is de wereldregering die dat organiseert. De politiek moet niet aarzelen om de macht te heroveren op de mondiale financiele sector. Betreurd moet worden dat ex-politici zich monddood laten maken en in de financiele wereld teveel opstrijken.

Mensen die gebruik maken van de dienstverlening van banken en pensioenfondsen moeten zich politiek organiseren en een vuist maken.Europa moet de banken aan banden leggen.Zij mogen niet langer de dienst uitmaken. Luyendijk moet worden gevolgd.

Onlangs hield ik een kort verhaal over BARBIZAR in een kleine kroeg in Rotterdamse Bloemkwekerstraat voor kunstenaars.

Bizar betekent grillig,wonderlijk,vreemd,niet eenvoudig en natuurlijk. Mensen bedenken,ontwerpen en maken bizarre dingen. Bar betekent erg ,ruw onstuimig. Het kan nog grilliger. Mensen willen uit de rij weglopen en zich niet houden aan afgesproken dingen. Het moet anders,niet zoals afgesproken. Kunstenaars weten daarvan. Ze bedenken aparte dingen en onttrekken zich aan logica. Maak de dingen,schrijf en teken de dingen zoals jij wilt. Een afwijkend gezicht,steek de draak met het denkvermogen. Er is een weg tussen mooi en lelijk. Tussen goed en kwaad. Ik wil niet wat voorgeschreven wordt. Ik wil mijn eigen gelijk. Ik leef me uit in het bizarre . Wij prefereren barbizar. Het kan nog vreemder en grilliger. De kartoenist zoekt het grillige. Hij neemt risiko’s. Religie,atheisme,dogma’s vragen om vergrild te worden. Dat roept intolerantie op. Juist dat is het gevolg van grilligheid .Laten we ons uitleven We zijn echter niet alleen op de wereld. Er zijn anderen. Er zijn dus grenzen. Wie de grenzen tart kan stuiten op gewelddadige intolerantie. We hebben dat in Parijs ervaren. Moeilijk,moeilijk. De vrijheid van meningsuiting is de ene grens,het beledigen van anderen is ook een grens. In het bizarre trek je je eigen grenzen, je weet dat de profeet niet beledigd mag worden. Vindingrijkheid is geboden om in het bizarre niet uit te glijden.

Vandaag ontmoette ik de consul-generaal van Marokko. Ons gesprek ging over drie illegale Marokkanen die respectievelijk hier reeds 23 jaar,30 en 40 jaar verblijven. De houding van Nederland valt bitter tegen. De consul en ik moesten concluderen dat de Nederlandse houding 30 jaar geleden vele malen beter was. Het valt nu zwaar tegen. Nederland moet door Europa tot de orde worden geroepen. We zijn niet meer zo tolerant. De consul legde uit dat hij de wereld ziet als eenheid. We moeten als landen niet op zich zelf willen staan en ons afzetten tegen anderen. Marokko moet thans grote aantallen Afrikanen opvangen die niet terecht kunnen in fort Europa. Marokko ontfermt zich over deze mensen en geeft ze een verblijfsvergunning. Nederland zou dat ook kunnen doen met Marokkanen die hier al zo lang illegaal verblijven. Wat mij sterk aansprak bij de consul was zijn bewogenheid met mensen. Mensen tellen mee. Er moet rekening met hen worden gehouden. De barmhartige God is er toch voor alle mensen. Nederland is te hard. De IND onder leiding van Teeven valt zo tegen. Marokko weigert een laissez passer te geven aan mensen die hier al zo lang verblijven en soms ziek zijn. Nederland zou eens moeten worden wakker geschud. De neergaande lijn in het beleid schaadt de tolerantie en doet pijn. Wat ik in deze consul waardeerde is dat hij probeert aan te tonen hoe zijn land omgaat met al die vluchtelingen die via zijn land willen ontkomen naar Europa. We kunnen mensen toch niet veroordelen tot eeuwige illegaliteit. Uit het beleid moet toch zorg spreken voor mensen. Ruim 35 jaar geleden begonnen we in Rotterdam Marokkanen op te vangen. Nu moet je nog steeds illegalen bijstaan Na zoveel jaar is er hier geen uitzicht. Ik voel me thuis bij deze consul die hart heeft voor de mensen. Zijn bewogenheid met mensen ontroert me. Zullen we het nog meemaken dat IND staat voor een humaan beleid?

Maarten ’t Hart
Ter gelegenheid van de actie Nederland Leest

Maarten vangt aan met de Heidelberger catechismus: wat verstaat gij door de voorzienigheid Gods?Antwoord is dat is de almachtige en alomtegenwoordige kracht Gods door welke Hij hemel en aarde,mitsgaders alle schepselen gelijk als met zijn hand nog onderhoudt en alzo regeert dat loof en gras,regen en droogte,vruchtbare en onvruchtbare jaren, spijze en drank, gezondheid en krankheid, rijkdom en armoede en alle dingen niet bij geval maar van zijn vaderlijke hand ons toekomen. Het gaat hier om formuleringen van bijna 5 eeuwen geleden. Waar het om gaat is dat droogte,onvruchtbaarheid,ziekte en armoede ook van God komen.Hij staat daar niet buiten. Maar God maakt in de bijbel duidelijk dat hij droogte, onvruchtbaarheid, ziekte en armoede eigenlijk niet wil. Jezus is daarvan een bewijs. God heeft de hand in dingen die Hij niet wil. Dat maakt het begrijpen van God niet gemakkelijk. Maarten ’t Hart brengt ons in vervoering over de natuur. Hij doet ons daarvan in zijn beschrijvingen genieten. Maarten beschrijft zijn verliefdheid op Martha,haar zuster en meisjes die op Martha lijken.Maar het doel in deze verliefdheden wordt niet bereikt. Op school maakt hij kennis met de hoofdonderwijzer die kapitein in het leger is.Hij beschouwt God als Generaal. Hij wil het geloof doen ontbranden als kruitdamp in een kanon,dat op de dienaren van Satan wordt afgeschoten. Hij bidt: bewaar ons voor oorlog,niet omdat we het verdienen maar alleen uit genade. Hier raken we aan onwaarachtigheid waarop het geloof van Maarten stuk breekt. Maarten kan niet accepteren dat zijn moeder overlijdt aan keelkanker.Ze lijdt daaronder. Maarten neemt dat God kwalijk.Hij ziet God als een beul die mensen veracht. Maarten zucht onder dwangedachten. Hij denkt dat hij dood zal gaan. Deze gedachten staan niet los van het geloof.

Maarten verliest het geloof wat zijn moeder jammer vindt Hij voelt zich eenzaam.Op school munt hij uit wat ook zijn eenzaamheid verdiept. Hij begrijpt niet dat moeder die als Henoch met God wandelde zo erg moet lijden. Maarten verliest God maar wordt gelijktijdig getroffen door het goudgeel van de paardenbloemen die een wonderlijke rust geven in de weilanden.Aangrijpend is de beschrijving van het bezoek van twee ouderlingen.Maarten ziet hen aankomen op het jaagpad.Twee fladderende jassen tegen de wind in fietsende monsters. Het betreft twee herenboeren die zijn doodzieke moeder komen bezoeken. Hij ontwaart in hun gezichten de gevolgen van jenevergebruik. Voor deze mensen is het calvinisme uitgedacht,deze mannen met hun dunne lippen,varkensogen en rode wangen. De jongere ouderling memoreert het overlijden van vader en meent dat God kracht naar kruis geeft. Marten merkt op dat een snelle pijnloze dood een godsgeschenk is. De andere ouderling ontkent dat.Wie snel dood gaat kan zich niet voorbereiden op de dood,op de ontmoeting met de levende God. De ouderlingen ontfermen zich nu over moeder en zij vangen aan met het zingen van een psalm.Moeder kan door de keelkanker niet meezingen.Dat begrijpen de ouderlingen niet.Moeder huilt.Een van de ouderlingen spreekt Maarten aan op zijn afwezigheid in de kerkdiensten. De ouderlingen vergelijken Maarten met zijn grootvader die gold als verstokte zondaar. Maarten deelt mede dat hij nooit belijdenis zal doen. De ouderlingen roepen nu de aandacht op voor het hellevuur. Voor wijzen en verstandigen is het heil verborgen. Ze richten zich nu tot moeder over wat zij verkeerd heeft gedaan. Nu wordt Maarten kwaad:dat gaat u geen bliksem aan. Moeder zegt dat ze tegen de Heilige Geest heeft gezondigd. Moeder wil dat de ouderlingen vertrekken. De ouderlingen maken bezwaar.Ze moeten rapport uitbrengen bij de kerkeraad. Moeder en zoon moeten wellicht afgesneden worden van de gemeente. Moeder persisteert:er is geen vergeving.De ouderlingen gaan bidden,ook voor Maarten opdat hij zal terugkeren tot God. Nu ontvlamt Maarten in woede.Hij valt de ouderlingen aan.Hij schopt ze de deur uit. Hij deelt een pak ransel uit.Met een pook,handen en voeten werkt hij de ouderlingen de deur uit. Hij gooit een van de ouderlingen in het water maar haalt hem er weer uit.Hij moet huilen.Het christendom is bedrog. Het leven is een laaghartige leugen.God lacht satanisch om het lijden.Die God van de Heidelberger catechismus heeft de keelkanker voor zijn moeder uitgevonden. Dan hoort Maarten zijn moeder zingen:dan ga ik op tot Gods altaren,mijn God de bron van vreugd. Moeder gaat sterven. Maarten ziet een zeldzame vlucht regenwulpen boven het donkere riet.Deze gedachte opgeroepen door de regenwulpen die bij het sterven van zijn moeder overvliegen troost hem.Hij houdt zich bezig met theologische lectuur. Hij leent boeken van de studentendominee. Voor Maarten is de kernvraag:is Jezus inderdaad de zoon van de bestaande God. Om een meisje in wit en zwart terug te zien woont Maarten kerkdiensten bij aan de Bloemcamplaan. Hij geraakt in de worsteling tussen het krampachtig proberen het geloof te behouden en het krampachtig proberen het geloof te verliezen.
Maarten worstelt regelmatig met zijn verliefdheden. Wil hij toch liever alleen zijn en isolement koesteren? Is het zo dat Maarten wil verbergen dat hij net zo is als alle anderen die ook allemaal als beren willen neuken. De eenzaamheid van de waterspreeuw lijkt authentieker,onaantastbaarder,een vogel op eigen kracht thuis in alle elementen. In het slot van het boek komt Maarten terecht in Zwitserland waar hij een conferentie met studiegenoten bijwoont.Daar ontmoet hij Adrienne met wie het niet lukt tot een relatie te geraken. Maarten vindt doodgaan onverdragelijk omdat anderen blijven leven. De Zwitserse bergen brengen hem Psalm 121 in herinnering.”IK sla mijn ogen op naar de bergen,vanwaar zal mijn hulp komen. God zal niet toelaten dat uw voet wankelt,uw Bewaarder zal niet sluimeren. Het lijkt wel of nu het ongeloof vermorzelt tot een belachelijke hersenschim. Het lijkt wel of Maarten Gods eeuwenlang zwijgen,Zijn onbewogenheid,Zijn slapeloosheid begrijpt. Maarten komt ten val.Hij wordt naar beneden meegesleurd en probeert zich aan richels vast te houden.Zou hij nu dood gaan?Adrienne spreekt hem als zijn moeder moed in.Zijn lichaam komt tot stilstand.Eindelijk rust hij in het gras.God heeft wel toegelaten dat zijn voet wankelde. Maar God doet hem nu nederliggen in grazige weiden. Maarten beseft dat hij nog nooit zo dichtbij de dood was. Maarten had nog een afspraak lopen met de zuster van Martha. Hij schrijft haar af.Hij moet alleen blijven.Hij maakt zich los van dromen en dwanggedachten. Een vredig gevoel maakt zich van hem meester

In september kwam ik terecht in het ziekenhuis voor een knieoperatie. Het verblijf liep uit op een nachtmerrie. Ik kwam zelf in opstand. De operatie had een gunstig verloop. Maar narcose, morfine en zuurstof en bovendien volslagen gebrek aan eetlust teisterden mij. Daar kwam bij dat de suiker chaotisch ontspoorde en het nachtfalen opbrak. Ik was er gewoon beroerd aan toe. Maar het ziekenhuis kent de regel dat je na 5 dagen zo moet zijn opgeknapt dat vertrek aanstaande is.
Ik had het gevoel dat met mijn belabberde toestand geen rekening werd gehouden. Zo werd ik op waterrantsoen gezet.Dat betekende dat je overdag geen thee, koffie of karnemelk kon krijgen.Ik beschouwde het personeel als vochtpolitie. Ik moest stilletjes waterflesjes importeren. Medicijnen en eten ik krijg ik alleen weg met water. Een probleem was dat voor de operatie de infuusnaalden in mij rechterhand verkeerd gekozen waren. De eerste dagen had ik daar last van. In de nacht nodigde ik een verpleegkundige uit.Deze bleek mij lastig te vinden. Op een zeker moment zei ze dat ik gek was geworden.Ik antwoordde slechts:wie is gekker:u of ik? Ik heb de vrouw niet meer gezien. Er kwam een man die het voortreffelijk deed.
Op de IC waar ik eerst belandde was ook een verpleegkundige die overdag met veel humor met je omging. Ze kon relativeren. Terug op de afdeling zette de ellende zich voort. De fysiotherapeute verscheen. Ze was correct maar ik kon niet in haar systeem mee. Ik was met name door de suiker en volslagen zwakheid tot niets in staat. Ik kon het bed nog niet uit op weg naar een rolstoel. Ze was voortvarend en liet een takelmachine aanrukken waarmee ik vanuit bed getakeld werd in de rolstoel. Vervolgens werd ik afgevoerd naar de oefenzaal. Deze zal ik nooit meer vergeten.We waren tezamen met allerlei lotgenoten die vanuit verschillende disciplines hier gedropt werden. Ik zie nog de gezichten van deze mensen. Ze werden gekoppeld aan diverse toestellen. Ik zag hun gezichten die misere uitstraalden. Ik kon geen woord uitbrengen. Ik voelde me in een gevangenis. Goddank trof ik de eerste keer een fysiotherapeute die zich verplaatste in mijn situatie. We oefende wat met de benen en zij zag een vooruitgang richting 90 graden.
Er waren ook twee meer bazige types die de leiding hadden. Met hen moest ik oefeningen doen aan de rekstokken. Het was verschrikkelijk omdat ik zo gammel en beroerd was. Terug op zaal viel ik in diepe slaap. Ik herinner me van een vorige knieoperatie dat ik een toestel in bed waarmee ik de knie kon oefenen richting 90 graden.Het toestel werd nog maar zelden gebruikt.Ik sprak daarover met de big boss Prof.Dr Verhaar. Hij vond het toestel niks Patienten moeten op eigen kracht er tegen aan. Ik zei hem dat ik daar mijn twijfels over had. Ik kreeg het toestel wel maar niet van harte. Ik was niet in staat kracht op te brengen. Aan de wandelstokken kwamen we niet toe.Alleen hekwerkje. Er waren verpleegkundigen die met begrip met je omgingen. Ze gaven extra water,koffie en een correkte behandeling. Zeer vermoeiend was het voortdurend in zwachtelen van mijn voeten die te dik werden. Nou weet je nooit waar je aan toe bent. Mijn eigen orthopeed maakte er geen zaak van. Maar anderen wel.De zaalarts was een goedwillende man aan wie je niets had. Ik legde hem wel eens een probleem voor.Maar dat speelde hij door naar het personeel.Wel dra bleek dat het hoofd van deze club mij wilde aansturen. Daartegen kwam ik in verzet.Er was totaal geen invoelingsvermogen tav mijn situatie. Achter mijn rug met mijn familie en vriendin werd gesproken over opname in een verpleeghuis. Dat weigerde ik kategorisch. Mijn verzet nam toe. Ik kondigde zelfs een hongerstaking aan. De fysiotherapeuten oefenden ook druk uit. In de oefenzaal moest ik dit en moest ik dat. Ik voelde me solidair met mijn lotgenoten. Alle mensen moeten passen in protocollen. Later ontmoette ik in huis van mijn vriendin Cristina in Brielle een fysiotherapeute die het voortreffelijk deed.Ze vertelde mij zich te specialiseren in ouderen als ik: wat is hun leeftijd,wat zijn hun kwalen(hartfalen,suiker). Protocollen houden daar volgens haar geen rekening mee. Verpleegkundigen in het ziekenhuis worden geacht zich aan de regels te houden.Maar houden de regels rekening met de afzonderlijke toestand van de patient. Bovendien is het management niet door zichtig.Er zijn artsen,fysiotherapeuten,verpleegkundigen in rangen en standen,Zelf ben ik in opstand gekomen tegen regels en ondoorzichtig management. Het zieken huisverblijf was een nachtmerrie. Weken daarna heb ik daarvan moeten bijkomen: labiliteit, opstandigheid, zwakheid, neiging om veel te huilen Ik voel nu weer vooruitgang.

Het ziekenhuis ligt achter me. Ik zie er op terug als nachtmerrie. Ik denk aan al dit patienten in de oefenzaal.Dat beeld zal ik niet snel loslaten. Aan medepatienten bewaar ik dierbare herinneringen. De nachtmerrie was niet allesbeheersend.

Een zeer dierbare vriend

IN MEMORIAM JAN VAN LIEBURG

Een zeer dierbare vriend is ons ontvallen.Ik leerde Jan en zijn vrouw Lyda bijna 35 jaar geleden kennen.Ze waren het kostersechtpaar van het Trefpunt(een kerkgebouw dat helaas gesloopt werd).Ik stelde hen voor een groep Marokkanen te huisvesten.Zij gingen accoord met mijn voorstel. Dat schiep met een band tussen ons. We bezochten elkaar regelmatig in het Trefpunt. In latere jaren werd het kostersechtpaar actief in de Pauluskerk. Hoewel Jan niet officieel lid was van de kerk meende ik Jan als diaken in de kerkeraad op te nemen.Een paar keer per jaar kwamen we bijeen om een programma te ontwerpen voor het eerst volgende half jaar. Met elkaar samen lukt het ons sprekers te bedenken en uit te nodigen. Jan had hierin een gewichtig aandeel..Vaak leidde hij ook de avonden. Jan was er ook altijd ter ondersteuning van de kerkdiensten. Zijn technische bekwaamheid kwam ons goed uit. In de loop der jaren ontving ik veel invitaties voor lezingen in binnenland en buitenland. Ik werd bang in de late avond in slaap te vallen. Ik vroeg Jan of hij met mij meewilde. Zo trokken we gezamenlijk opJe kon met Jan altijd heel serieuze onderwerpen bespreken. Het was een waar genoegen met hem te reizen.We trokken op naar Hamburg,Bonn,Stuttgart,Saarbrucken,Vlaanderen en we bezochten vele plaatsen in Nederland van den Helder tot Maastricht,van Zeeuws Vlaanderen tot Friesland en Groningen. Onderweeg dineerden we vaak in restaurants. We kregen een sterke band. Jan reed altijd terwijl ik soms in slaap verzonk.
Jan was een randgelovige,een twijfelaar die kritisch doorvroeg. Ik kon met hem meevoelen. Hij was een uiterst betrouwbaar kerkeraadslid. Hij voelde zich verantwoordelijk voor de Pauluskerk uit zijn dagen. Jan haalde vaak gasten van huis..Dat maakte indruk.Gasten vroegen mij soms:hoe kom je aan zo,n man.Hij werd zelfs uitgenodigd voor lezingen.Men wilde weten wie toch eigenlijk deze man was.
Jan was zeer gesteld op zijn vrouw Lyda en hun beide kinderen Caspar en Danielle. Hij was trots op hen.Caspar zette eigenlijk de traditie van zijn vader door. Jan kon vaak boeiend vertellen over de ervaringen van Caspar die net als vader geen blad voor de mond nam. Zo bezocht ik eens de bajes in Zwolle.Er werd geklaagd over de vaak defecte alarm knoppen.Caspar onderzocht de toestand en maakte aan de direkteur duidelijk dat het personeel te traag reageerde ,zodat de klanten gingen blijven bellen en het apparaat forceerden. Jan was in de kerk onmisbaar,hij wist alles van geluid en licht Jan zorgde voor optimale geluidsapparatuur bv bij demonstraties bij het stadhuis.
Onze gemeenschappelijke reizen,onze gezamenlijke activiteiten,onze bezoeken bij hem thuis verdiepten onze vriendschap.Ik heb van deze man genoten.Natuurlijk kon Jan soms een lastpak zijn. Hij was niet snel tevreden.
Na mijn pensioen in 2007 bleeef alleen het huisbezoek over.Met Jan ging in het in de loop der jaren slechter. Veel kwalen troffen hem. Er werden ook vergissingen gemaakt maar die konden gelukkig worden hersteld. Maar longen hart braken Ja n op. Op het laatst was het voorbij met autorijden en fietsen. Jan kon er niet meer uit. Dat verzwaarde zijn bestaan. Eind augustus bezocht ik Jan nog voordat ik zelf in het ziekenhuis belandde. Hij was nog steeds helder.Ik kende zijn medeleven met wereldoorlog2 Nooit zal ik vergeten hoe Jan in1940 door de wijken die gebombardeerd waren door de Duitsers als kind rondtrok. Hij zag nog de lichamen van mensen in het puin. Jan was in staat tot medeleven. Hij heeft me daarvan verteld. Heel ontroerende verhalen.
In het ziekenhuis tijdens zijn verjaardag kregen we een warme maaltijd met voor ons heerlijke gerechten. Het herinnerde ons aan de vele maaltijden die we gezamenlijk gebruikt hadden.We genoten nog van onze herinneringen.
Jan is er niet meer. We denken aan Lyda, Danielle en Caspar. We verliezen een o zo goede vriend. Ik ben God dankbaar deze man te hebben mogen ontmoeten.

In de vorige eeuw ALASKA

In de vorige eeuw heb ik een lijstje van plaatsen opgesteld die ik wenste te bezoeken:Israel en Palestijnse gebieden,Turkije,het eiland Pathmos,Ijsland,Bulgarije,Moskou,Cuba,Bonaire en Curacao,Japan,Zuid Pacific(Tahiti).Bleven nog over Alaska en Vuurland. Dit jaar deed zich de mogelijkheid van Alaska voor. Mijn jongste zoon Theo is met zijn vrouw woonachtig in Vancouver.Zijn vrouw is werkzaam aan de Universiteit van Brits Columbia.Theo is werkzaam ten behoeve van de Clintonfoundation.Hij houdt zich bezig met malariabestrijding.Ze hebben twee kinderen Magdalena en Henry. Henry werd in februari geboren zodat het noodzakelijk was hem op te zoeken.Ik geef nieuwe kleinkinderen altijd een zilveren bekertje met de inscriptie van hun naam. Dat was eigenlijk de hoofddoelstelling van mijn bezoek. Maar ik dacht:nu is er ook kans om even Alaska aan te doen.Theo voelde voor dit avontuur en wilde daar een paar dagen in investeren. Ik leefde in de veronderstelling dat je per auto in enkele uren kon aankomen in Alaska vanuit Vancouver. Maar dat bleek een grandioze misvatting.De eerste week verbleef ik te gast in het gezin van Theo en zijn vrouw Rebecca. Je ziet hen zelden en dan is het heel goed een weekje in hun gezin door te brengen. Dat hield in dat ik met Magdalena(bijna 6 jaar) elke dag Mens erger je niet speelde,voorlas uit Hollandse en Engelse kinderboeken.We bezochten locale voetbalwedstrijden van kinderen.Magdalena speelde in het Duitse team. Ze kan muziek maken,schilderen,tattoos aanbrengen,Henry kan heel lief zijn en kabaal maken. Zijn ouders voeden anders op dan wij met Spock als bijbel.Geen boxen die gevangenissen zijn.Maar allerlei bewegingstoestellen met beestjes en een doek op de rond waar je kunt spelen met spiegeltjes,poppetjes,beestjes etc. Theo is een groot opvoeder.Hij draagt het kind in een doek en maakt allerlei bewegingen zittend op een bal waardoor het kind tot rust komt en niet meer huilt.Beiden voeden de kinderen op met veel enthousiasme.In de vroege ochtend vind je Theo in de kelder waar hij actief is met telefoon en internet. Ik sta altijd versteld van de manier waarop hij zich heeft aangepast bij de Amerikaanse levensstijl.Hij schept orde,ruimt op,deelt tijd in etc.Iets wat ik bij hem nooit aantrof in zijn school en studentenjaren. Toen ik hem eens opzocht als student moest ik mij in zijn kamer een weg banen naar de stoel.Wat kan een mens onvoorstelbaar veranderen. In de Clintonfoundation voelt hij zich thuis. De bestrijding van malaria en het aan banden leggen van de farmaceutische industrie is niet gemakkelijk. Koorts wordt direct gezien als uiting van malaria.Dat is echter nooit zeker.
In Vancouver heb ik de haven en rivier bewonderd,de schitterende parken,de prachtige oevers van zeeingangen tot de havens.Ook de drugscene heb ik gadegeslagen.Ik hunker naar een soort perron0 om de voelbare overlast in straten te verminderen.Theo ontmoet ook daklozen in zijn garage Met humor gaat hij hier mee om. Zij bewonen een eenvoudige woning in het havengebied.Allemaal leuke huisjes met tuinen.Overal bomen en struiken.Ik heb genoten van de zang door de diverse vogeltjes .Uiteraard zag ik de cruciale voetbalwedstrijden van de WK. Theo had zijn huis met oranje vlaggetjes versierd.We gingen naar een kroeg om daar met andere naties het voetbalfeest te vieren. Uiteraard hebben we ook heerlijk Libanees gegeten en ons te tegoed gedaan in een zalmrestaurant. Met Rebecca nog gesproken over het vervolg van haar promotieonderzoek.Ze promoveerde op stammen die leven in nationale parken in Zuid Afrika en daar uiteindelijk moeten verdwijnen. Dat verloopt niet allemaal zoals ieder dat verwacht. Mensen zijn niet gemakkelijk bestuurbaar. In de tweede week begon ons Alaskaavontuur
Wij bleken te moeten reizen via Seattle(VS) naar Anchorage(hoofdstad Alaska).Het vliegtuig had ernstige vertraging.In Seattle bleek het lijntoestel naar Alaska reeds te zijn vertrokken. Ik kreeg plotseling veel last van mijn kunstknie(pijn met buigen). Theo fungeerde als stok zodat ik kon staan en lopen.Buigen was er niet bij. De vlucht is in afstand te vergelijken met Amsterdam naar Istanboel. Dankzij zijn uitmuntende engelse kennis slaagde hij er in een andere lijnvlucht te boeken. Eerst kwamen we bij in een verukkelijk visrestaurant op de luchthaven. Ik kan nooit wennen aan dat knauwengels van Amerikanen. Soms vraag ik me af of ik die taal ooit geleerd heb. In de avond arriveerden we in Ancheorage.Maar onze bagage was er niet. Deze arriveerde later in de avond met een andere vlucht. Eindelijk konden we laat in de avond per auto vertrekken.Het was nog licht tot in de nacht.We maakten een urenlange auto tocht via de snelweg door een indrukwekkend landschap:rivieren,baaien,hoge bergen met sneeuw bedekt,prachtige bossen,stromen water die vanaf de bergen komen.Urenlang schiet het landschap als een reeks vacantiefoto.s langs je heen. In de nacht om 1 uur(nog altijd was het licht)arriveerden we in onze herberg(heerlijk bed,fijne stoelen en aantrekkelijke badkamer).Ik bekeek mijn knie en beide benen.De benen zaten vol vocht(de cardiologie had het reeds voorspeld)en mijn kunstknie was driemaal zo dik. Meteen het bed in,benen omhoog en lekker slapen.De volgende ochtend bleken mijn knie en benen behoorlijk geslonken.Het dagprogramma was niet bedreigd. Theo regelde een restaurant voor ontbijt. Een gebakken eitje met thee.Wat wenst een mens meer. Daarna gingen we aan boord van een schip onderleiding van kapitein Cris die onze gezagsvoerder en gids was. De tocht die de hele dag duurde bracht ons op rivieren,in golven en baaien en tenslotte in de golf van Alaska.De tocht bij stralend zomerweer was adembenemend en verrukkelijk. We voeren langs honderden eilandjes alleen bewoond door zeldzame vogels uit zuidelijke gebieden op ons halfrond maar in de zomertijd op hun eilandje bij Alaska. Prachtige vogels die mijn fantasie prikkelden. De boot voer vlak langs de eilandjes zodat je de vogels van nabij kon bewonderen. Een verrukking voor ons oog. Een pinquinachtige vogel zal ik nooit vergeten. Vogels levend van het groen en de vissen in de zee. Ik had het nooit gezien:een kolonie zeeleeuwen.Indrukwekkend. Dan waren daar de walvissen die hun buik vullen in de golf van Alaska en hun jongen verwachten bij Hawai. De VS houden hun natuurparken in ere. De eilandjes die zich loodrecht verheffen uit de zee roepen de vraag bij me op of ik daar ook zou willen wonen met de vogels. IK filosofeer over de schoonheid en ruigheid van de natuur. De schoonheid is evident.De ruigheid is enorm vooral als we langs een gletscher varen,die af en toe oergeluiden maakt en ijs afstoot in de baai.Zeeotters en zeehonden houden je bij de leesd Ik behoor tot de theologen van de schepping.Met God als grond van ons bestaan diskusseer ik. Ik kan de schoonheid niet altijd rijmen met de ruigheid. Dieren en mensen eten elkaar op.De natuur is niet zo vredig. Ik moet altijd denken aan Marcion die God en Schepping loskoppelde. God zegt dat de ruigheid hem ook wel eens te ver gaat.Maar we moeten accepteren dat vredigheid in de natuur niet altijd is zoals we wensen.De mens krijgt ongekende kansen om vrede te stichten in de natuur. De schepping is onze verantwoordelijkheid.We lopen daarvan niet weg. In de avond wordt ons een diner aangeboden op een eilandje .Ik zie weer de ruigheid.Een tsunami bracht zout water op het land dat de bomen deed sterven.We zien nu alleen hun witte spookachtige gedaanten. Deze gebieden zijn niet vrij van tsunamis en aardbevingen. In de nacht rust ik uit en verwerk de indrukken. Majesteitelijk is die natuur.
In de aankomsthal van het vliegveld van Ancheorage tref je grote vitrines met de wilde dieren van Alaska:wolvcn,beren,elanden,bizons etc. Alaska is rijk aan dieren wier toekomst door het smelten van de Noordpool niet verzekerd is. Met Theo bezocht ik een reservaat waar we van nabij bizons,elanden,beren konden bewonderen. De geweien van de elanden zijn indrukwekkend.Enorme geweien waar je u tegen zegt. De bizons met hun jongen vertederen het oog.De beren houden we op afstand. Onderweg stoppen we soms om te genieten van de vergezichten:bruizende rivieren,de sneeuwvlakten,het zachte groen.Hier en daar is een huis verstopt.Hoe zou het zijn om daar te wonen. Je laat je fantasie er op los. In de wintertijd worden wegen door sneeuw afgesloten en dreigt vaak lawinegevaar.In Ancheorage bereiden we ons weer voor op vertrek.We bezoeken een restaurant vanwaar we een prachtig gezicht ontvangen op de stad en omgeving. We rusten uit in mooie bedden van het hotel.Ik slaap weer geweldig maar Theo werkt hard door voor de Clintonfoundation. Op allerlei tijdstippen moet hij met mensen telefoneren verspreid over Tanzania,Kenya,.Myamar,India,China.De malaria verlaat de wereld niet zomaar.Na een enerverende vliegtocht keren we via Seattle terug in Vancouver. Uitrusten en ons voor bereiden op de terugtocht naar Nederland.Nog even op de bank rusten,een autotochtje door het havengebied,luisteren naar de vogeltjes in de tuin.Theo kan verrukkelijke koffie maken.Ik geniet ervan. We spreken nog over vroegere reizen:naar Parijs/Bullion waar onder bizarre omstandigheden de vermoordde Joseph Douce begraven werd,onze reis naar Indonesie in 1995.Hij begeleidt me naar het vliegveld.We nemen afscheid en zwaaien elkaar uit.Theo,een zoon om trots op te zijn.Hij heeft de Alaskatrip mogelijk gemaakt.